15 Kasım 2022 Salı

Siyaset ve Propagandanın Gölgesinde Bulgar Edebiyatı (60'ların ve 70'lerin İkinci Yarısında Türkiye'deki Çeviriler)

Prof. Dr. Zeynep Zafer

(Ankara Üniversitesi, Türkiye)

Siyaset ve Propagandanın Gölgesinde Bulgar Edebiyatı

(60'ların ve 70'lerin İkinci Yarısında Türkiye'deki Çeviriler)

(makale intertte mevcuttur)

14 Kasım 2022 Pazartesi

SUHİNDOL KÖYÜ CAMİSİ KİTABESİ

Yâ Müfettiha'l-ebvâb, iftah lenâ hayra'l-bâb

Sâhibü'l-hayrât ve'l-hasenât ve râgıbü'

l-cennet ve'd-derecât Selvili Çeribaşı

Ahmed Ağa sene 1229 /1813-1814

Kitabeyi okuyan:

Vedat S. Ahmed

6 Kasım 2022 Pazar

Görmeseydim (şiir), Mehmed Fikri

Görmeseydim

Mehmed Fikri

Kör olarak gelse idim cihana,

üzülmezdi belki ruhum bu kadar

kapansaydım keşke dar bir zindana..

olmasaydı kalbim böyle ruhnedar!

Görmeseydim, keşke kahbe dünyayı,

ne olurdu Yarab a'ma olsaydım!..

çekmekdense bunca kahbe yarayı

ne olurdu çiçek iken solsaydım

İnsanlığı böyle sefil gördükçe,

gözlerimden sanki beynim akıyor;

her adımda birer zelil gördükçe

kalbimi bir ateş, alev yakıyor..

Gözlerimden nefret ettim kör olsun

görmeyeyim artık bir şey dünyada

ister ise körlük bundan zor olsun

geçsin ömrüm bundan böyle hülyada...

Ailede çocukların terbiyesine dair

Hüseyin Mahmudof, Hayriye Süleymanova

Ailede çocukların terbiyesine dair. 

Sofya 1966, 48 sayfa. 

Niyazi Hüseyin Bahtiyar vefat etti.

23 Kasım 2018 tarihinde Bulgaristan Türklerinin önemli yazar ve şairlerinden Niyazi Hüseyin Bahtiyar vefat etmiştir.

Niyazi Hüseyin Bahtiyar (1927-2018)

Telif

1- Çocuklara Şiirler (M. Çavuş ile), NP, Sofya 1955.

2- Köy Yankıları, NP, Sofya 1964.

3- Rabotata na bibliotekite s jenite – turkini: metodiçeski material, (Ömer Ademov ile), Kırcaali 1965.

4- Rodoplar’dan Yankılar, NP, Sofya 1968.

5- Po silno ot lübov (Aşktan daha üstün), Nov Jivot yay., Kırcaali 1973.

6- Plevne Mektubu: Esaretten özgürlüğe – şiirler, Yaylacık Matbaası, İst. 1990.

7- Karanfiller Uyandı, Kültür Bakanlığı, Ank. 1993.

8- Çağdaş Rodop Türk Şairlerinden Esintiler. Antoloji, Kültür Bakanlığı, Ank. 1996.

9- Işık Yağmuru - şiirler, Şahsi yayın, İst. 1996.

10- Balkanlar’da Türk Ünlüleri (Ansiklopedik Bilgiler) 3 cilt, İst. 1999.

11- Bizim Anayurt Antolojisi, İst. 2001.

12- Bulgaristan’da İz Bırakan Türkler 1. Cilt, İst. 2010.

13- Topal Kadir, İst. 2008-2009. (Avcılar’da çıkan Gelişim adlı gazetede tefrika edildi.)

14- Fazilet Yolunda Şehit Düşenler Ölmez - Tarih Sizi Unutmaz - Hocam Hazret, İst. 2012.

Tercüme

1- Tsvetan Angelov, Şen zveno, NP, Sofya 1956.

2- Vladimir Tsikalov, Barış Uğrunda, (Heyetle), NP, Sofya 1956.

3- Piyonerlere Sahne Materyalleri, NP, Sofya 1958.

4- Yetmiş İki Gün, NP, Sofya 1959.

5- Gyula Grudi, Gülbaba’nın Gülleri, Bizim Anayurt Gazetesi, 36-39 sayılarında tefrika edildi.

Basıma Hazır Olan Kitaplar

1- Bulutların Gölgesi (roman)

2- Pansiyon Geceleri

3- Yunus Emre

4- Ah Şu Bizim Rumeli

5- Turnaovası Geçmişi-Bugünü

6- Plevne Alevler İçinde (Senaryo)

7- Arda Boyunda (Oyun),

8- Ateş Adasındaki Dev (Çocuk oyunu)

9- İslam Ahlakı (Şeyh Efendi’den Sadeleştirme)

10- Telli Horoz (Rodop Halk Masalları)

11- Bir Tunç Atlı Koşuyor Yarınlara (Çocuk şiirleri)

12- Süleyman Sırrı Tokay (Monografik bir eser)

13- Uçun Martılar (Çocuk şiirleri)

14- Kardak (Şiirler)

2 Kasım 2022 Çarşamba

NÜVVABLI MEHMET ALİ DENİZ BEY KİMDİR?

1922 Tarihinde Bulgaristan´ın Mestanlı Kazasının Sırt Köyünde dünyaya gelmiştir. Mütevazı bir çiftçi ailesinin en büyük oğludur. Babası merhum Ali Efendi, annesi Habibe hanım efendidir. Ailenin kökleri Konya Karamanına dayanır.

    Mehmet Ali beyin çocukluğu da her köylü ailesinde olduğu gibi köy şartlarına uygun geçer. Dört yıllık ilkokulu köyünde bitirdi. Fevkalade zeki ve çalışkan oluşu nedeniyle rüştiyeye (ortaokula) gönderilir. Böylece köy çocuklarına köy dışında daha yüksek okullarda okuma geleneği açılmış bulunur.Rüştiyeye Kırcaali İlçesinde başlar. Mestanlı kasabasında tamamlar. Okul süresince de yaz tatillerinde eğitimine devam edebilmek için yörenin tütüncü ailelerinin yanında tütün işlerinde çalışır.
    Ailesinin maddi yetersizliği nedeniyle bir üst okula gönderilmeme endişesi doğmuş ancak kendisinin ısrarlı okuma isteği ve hocası olan okul müdürü merhum Osman Utki efendinin tavsiye ve tavassutları ile 1936-1937 öğretim yılında Bulgaristan´ın Şumnu kasabasındaki beş yıllık MEDRESETÜN NÜVVAB adındaki okula kaydedilmiştir. Adı geçen okul, o yıllarda Bulgaristan Müslüman Türklüğünün öğretmen, vaiz ve müftü ihtiyacını karşılamış, dolayısıyla cesaret ve feragatle çalışıp, büyük hizmetler veren pek çok aydın kişinin yetişmesine vesile olmuştur.
Mehmet Ali beyin bu okuldaki geceli gündüzlü çalışıp öğrenme gayretleri, öğretmenleriyle yakın bir diyalog ve dinlediklerini not etme kuralına bağlanabilir. Zira ikinci dünya savaşı nedeniyle kitap,kırtasiye ve de tüm iletişim kesikliği, aradığı kitabı bulamama çaresizliği, kanısınca savaşın getirdiği mahrumiyetlerin belki de en ağırıdır.
    İşte bu sıkıntılar ve acılardır ki kendisinin aşk derecesinde kitaplara düşkünlüğüne, kütüphane kurma ve okul yaptırma fikrinin oluşmasına öncülük etmiştir denilebilir.
    1942 yılında okulunu birincilikle bitirdi. Aynı yıl Kırcaalı Rüştiyesine öğretmen olarak tayin edildi. Evliliği aynı yıla rastlar. Kabaklarlı eşrafından merhum Mümin ağanın kızı Fatma hanım efendiyle evlenir.
    İlk tayin edildiği Kırcaali Rüştiyesinde kesintisiz dokuz yıl öğretmenlik yaptı.
    Nihayet ana vatana göç 1 ocak 1951 sabahı Edirne´ye ayak bastı. T.C. vatandaşı oldu. Aynı yıl Milli Eğitim Bakanlığı´nın emriyle İnegöl´ün Kulaca Köyü İlkokulu´na daha sonra Hoca Köy ilkokuluna tayin oldu. Üç yıl sonra da İnegöl merkez Cumhuriyet İlkokuluna atandı. Çalıştığı okullarda bakanlığın taktirlerini kazanarak 25 yıl öğretmenlik yapıtı. 12.04.1997 yılında kendi isteği ile emekli oldu.
    Emekli öğretmen Mehmet Ali Deniz bey, ülkemizde kendisini adeta bir kitap harmanı içinde buldu. Maaşının az bir kısmı ile geçindi, büyük kısmı ile kitap hasretini giderdi. Özel kitaplığını pek çok eserle zenginleştirdi. Nihayet Nalbantoğlu semtindeki kütüphanenin yerini alarak ve daha sonra hizmete sunulan kütüphaneyi kurarak KÜLTÜR BAKANLIĞI´na hediye etti.
    Daha sonra 1993 yılında kurulan MEHMET ALİ DENİZ VAKFI çalışmaları arasında olmak üzere KARAMEHMET İLKÖĞRETİM OKULU´nun yapılması ve Milli Eğitim Bakanlığı´na bağışlanması yönündeki tavsiyeleri yerine getirildi.
    Yine işaretleri doğrultusunda sevenleri tarafından 1998 yılında Eskişehir´de KARDEŞLER İLKÖĞRETİM OKULU yaptırılarak Milli Eğitim Bakanlığı´na bağışlanmıştır.

MEHMET ALİ DENİZ KÜLTÜR VAKFI

18 Eylül 2022 Pazar

BALKAN MUHAREBATI HATIRATINDAN: MANASTIR VE PİRLEPE MUHAREBATI, İVAN LESİÇKOV

BALKAN MUHAREBATI HATIRATINDAN:
MANASTIR VE PİRLEPE MUHAREBATI,
Rus ve Fransız askeri muhabirlerin tafsilatına müstenitmiş!
Yazan: İVAN LESİÇKOV
Bulgarca'dan aynen tercüme edilmiştir.
Balkan Matbaası, Filibe 1913

Yukarıdaki Türkçe'ye tercüme dilmiş kitabın orijinali.
Adı: Golemite srajeniya pri
Bitolya i Prilep
(Spored opisaniyata na ruski i frenski voenni korespondenti)
Yayın yeri: Şumen
İzdanie İvan Lesiçkov
1913

Not: Kitabın Bulgarca orijinalini temin etmek isteyenler.
bulgaristanalperenleri@gmail.com
mail adresine talepte bulunabilir.

2 Eylül 2022 Cuma

XIX. Yüzyılda Bir İktisadî ve Kültürel Diyalog Merkezi Olarak : ESKİ CUMA PANAYIRI

Kitap tanıtımı

XIX. Yüzyılda Bir İktisadî ve Kültürel Diyalog Merkezi Olarak 
ESKİ CUMA PANAYIRI

Yazarlar: Alcan Cafer ve Miyryam Salim 
Yayın yeri ve yayıncı: Şumnu: "Episkop Konstantin Preslavski" Universitesi Yayınları, 2021
1-136 s. ana metin, 137-176 ekler. 
Dili: Bulgarca. Ekler'de verilen bazı Osmanlı arşivi belgeleri günümüz harflerine çevrilmiş ve Bulgarcaya tercüme edilmiş. 
Son resimde de görüldüğü üzere panayıra ait mührün resimleri veilmiş. Mühürde "Cuma-i Atik Panayırı" ibaresi bulunmaktadır. Kapakta dikdörtgen şeklinde olan görsel panayırın yerleşim krokisidir. 

Yazarlar Bulgaristan Türkü akademisyenler olup Alcan Mustafa Osmanpazarı (Omurtag) Bölge Tarih Müzesi uzmanı ve Şumnu Üniversitesinde doktora öğrencisidir.  Miyryam Salim "Nüvvab" İHL mezunu ve Şumnu Üniversitesi'nde Türk Dili ve Edebiyatı bölümünde Doçent Dr.'dur. 

İÇİNDEKİLER
GİRİŞ

BİRİNCİ BÖLÜM
ŞEHİR VE PANAYIR

Tırgovişte: tarihi olan bir şehir
Eski Cuma panayırı
Eski Cuma panayırının ortaya çıkmasına ve gelişmesine neden olan ön koşullar
Panayırın kurulması
Panayırın zamanı ve süresi
Panayıra katılanlar

İKİNCİ BÖLÜM
ESKİ CUMA PANAYIRININ ORGANİZASYONU

Panayır alanı
Panayır organizasyonu ve hizmetler
Güvenlik
Harç ve rusum
Eski Cuma Panayırının Mührü

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
XIX. YÜZYILDA TİCARET VE KÜLTÜR MERKEZİ OLARAK ESKİ CUMA PANAYIRI

Panayırdaki ticari bağlantılar ve mallar
Yerel mallar
Yabancı mallar
Bir kültür merkezi olarak panayır

SONUÇ
EKLER
ARŞİV KAYNAKLARI
BİBLİYOĞRAFYA

VİDİN ve BÖLGESİNE DAİR ARAŞTIRMALAR VE MATERYALLER, CİLT II

Kitap Tanıtımı, BZÇ

VİDİN ve BÖLGESİNE DAİR ARAŞTIRMALAR VE MATERYALLER, CİLT II

Sofya "St. Klement Ohridski" Üniversite Yayınevi, 

İkinci Baskı, 2021. 586 sayfa. Fiyatı: 18 Euro

Dili: Bulgarca, Sırpça, İngilizce. 

Her makalenin İngilizce özeti var. 

İlk baskı sınırlı sayıda 2018 yılında yapılmış. 

İÇİNDEKİLER

I. DEMOGRAFİ VE ETNOGRAFİ

1. Vidin bölgesinin demografik gelişiminde çağdaş eğilimler (2001-2011), Marta Sugareva, Ivelina Diamandieva

2. Vidin bölgesinde geleneksel bağcılık ve şarapçılık, Margarita Nikolova

3. Vidin bölgesinde cenaze törenindeki bazı arkaik unsurlar hakkında, Sashka Bizeranova

4. Yerel ve bölgesel kimliğin bir göstergesi olarak Timok, Deian Krstić (Sırpça) 

5. Kuzeybatı Bulgaristan'da bir aziz kutlanması üzerine (Çiprovtsi'den alınan materyallere göre), Anyuta Kamenova-Borin

6. Evcil hayvan isimlerinde Bulgar-Ulah paralellikleri, Desislava Bozhidarova

II. ARKEOLOJİ, TARİH VE FİLOLOJİ

1. MÖ IV binyıldan Magura Mağarası'ndan kalma malzemeler, Petya Georgieva.

2. MÖ son 50 yıl ile MS ilk 30 yılda antik edebi gelenekte "mizi" etnonimi ve "Mizia toponimi",  Dilyana Boteva

3. Vidin Bölgesi ve Roma Ordusu - Epigrafik Kanıt, Snežana Ferjančić. (İngilizce)

4. 2009-2011 saha araştırması verilerine göre Ratiaria - Conbustica antik yolu, Krasimira Luka

5. Doğu Sırbistan, Gamzigrad'da Roma ve Erken Bizans Kasabası ve Tahkimatı, Sophia A. Petković (İngilizce)

6. Ravna Köyü Yakınındaki Timacum Minus Roma Arkeolojik Alanının Kültürel Stratigrafisi (Doğu Sırbistan), Bojana Ilijic (Sırpça)

7. Vidin bölgesinden VI-VII asırdan itibaren elbiselere ait metal aksesuarlar, Metodi Daskalov

8. Ortaçağ Bulgar edebiyatında bir kültür merkezi olarak Vidin (XI-XIV.), Miliana Kaymakamova

9. Bdin, 1002 yılı, Georgi N. Nikolov

10. Vidin Fransisken Şehitleri, Angel Nikolov

11. 1531 yılına ait bir İcmal Defterinde Vidin ve Vidin Sancağı, Mihail Ivanov

12. Osmanlı Fetihinden Sonra Vidin'de Metropolitlik Kilisesinin Kaderi Üzerine Bazı Notlar, Atanaska Stamboliyska

13. Osmanlı tarihçileri Silahtar Mehmed ağa ve Defterdar Sarı Mehmed Paşa'ya göre Kutsal İttifak birliklerinin Vidin'e (1688-1689) saldırıları, Dzheni Ivanova.

14. "Bulgaristan'daki İmparatorluk Ordusu tarafından bildiriliyor..."
Kutsal Roma İmparatorluğu'nun süreli yayınlarında Habsburg Vidin kalesi (1689 - 1690), İvan Pırvev

15. Vidin Varoşu ve kanun-i serhad (18. yüzyılın ilk yarısında Osmanlı askeri sınırında Hıristiyanlar ve Müslümanlar arasındaki ilişkiler), Svetlana Ivanova

16. Eski Sırp kroniklerinde Vidin, Radivoj Radić (Sırpça) 

17. Vidin ve Çevresi: Vidin'in Tarihi, Tarihi Coğrafyası ve Mimari Anıtları.  Farklı Bir Perspektiften Kula ve Belogradçik, Machiel Kiel (İngilizce)

18. Vidin Osman Pazvantoğlu Camisi, Lyubomir Mikov

19. Osman Pazvantoğlu Kütüphanesi'nde (1837) bulunan Tarih Kitapları, Stoyanka Kenderova

20. Vidin Kütüphanesine vakfedilmiş Arap dili ile ilgili kıymetli elyazması eserler, Anka Stoilova

21. Belogradçık (XV-XIX yy.), Mihail Mihaylov ve Kinka Mihaylova

22. Çiprofça Manastırı ve Bulgar topraklarındaki kurtuluş (isyan) hareketleri (1688 - 1878), Radoslav Spasov

YAPILACAK ÇOK İŞ VAR

Her şey tamam buna mı sıra geldi, demeyiniz. Balkanlar'da mücadele bu sıralarda simgeler üzerinden gitmekte. Burada gördüğümüz Pomak bir köye ait yeni mezar taşları formları. 

İlk ikisi 2000'li yıllara ait ve "zeytin dalı"  resmedilmiş. 

Son 3 mezar ise oldukça yeni ve erkeklere ait olanlarda resim var. Resim olmayan ve Fâtiha yazan bir hanıma ait. 

Benim demem o ki hocalarımız, müftülerimiz 10 çeşit 20 çeşit mezar taşı formu hazırlasa ve insanlara bunları sunsa güzel olmaz mı? 

Bir mezar taşında neler bulunmalı, hangi simgeler bulunmalıdır?

Kırcaali, Eğridere, Padina (Kadılar) köyü İslam mezarlığı

VİDEOYU SEYRETMEK İÇİN BAĞLANTIYA TIKLAYINIZ

https://www.facebook.com/543039488/videos/5196648837129570/

PADİNA - KADILAR KÖYÜNDEN 1970 YILINA AİT OSMANLI TÜRKÇESİ İLE YAZILMIŞ MEZAR TAŞI, KIRCAALİ İLİ

VİDEOYU SEYRETMEK İÇİN BAĞLANTIYA TIKLAYINIZ

https://www.facebook.com/543039488/videos/5403549826361121/

29 AĞUSTOS 2022 BREZEN - HALAÇDERE KÖYÜ ZİYARETİ, KIRCAALİ

23 Ağustos 2022 Salı

AHMED DAVUDOĞLU HOCAEFENDİNİN MEZARI , EYÜP SULTAN'DA

22 Ağustos 2022 Pazartesi

YUSUF NURİEV'İN DAMADI PROF. DR. RECEP MESUT:

Ben 1974'te evlenirken Yusuf Nuriev Rusçuk Milli Eğitim Müdürlüğünde Türk okulları müfettişi idi. Aslen Razgrad'ın Kalova (Dyankovo) köyünden dindar aileden. Öğretmen olmak için Stara Zagora'daki Türk Pedagoji Mektebine gitmiş. Burada tanıştığı Gülizar Hanımla evlenmiş. İkisi de ilkokul öğretmeni olarak Rusçuk'ta çalışmışlar, bilâhare müfettiş (inspektor) yapmışlar. Bulgaristan'a demokrasi gelince emekli oldu. Aslında Türk Mektebi olan bu binanın (Rusçuk İHL) mülkiyeti için çok çabaladı. Defalarca Türkiye'ye geldi ve önemli vakıflardan destek aradı. Sonunda başardı, kız çocukları için de ısrarcı oldu.

23 Ocak 2014'te, 84 yaşında iken Rusçuk'ta vefat etti. Eşimle beraber cenazesine gittik. Bu okuldaki öğrenciler de katıldılar, çünkü faal olan tek cami zaten sol taraftadır. Eşinin yanına, Rusçuk Müslüman Mezarlığına defnedildi.