Ömrünü Müftü Olarak Geçiren Bir Nüvvâblı:
Yusuf Aliosman Ahmed (Yücegönül) (1903-1983)
Yazan: Mehmet Hasan
Şumnu'daki Nüvvâb Medresesinin yetiştirdiği değerli adamlarından biri, hiç şüphesiz, ömrünü müftü olarak geçiren Yusuf Yücegönül'dür. Bulgaristan'daki resmî belgelere göre adı Yusuf Aliosman Ahmed Efendi olan bu zat, 15 Temmuz 1903 tarihinde Elena kazasına bağlı İsa mahalle (Delova mahala) köyünde doğmuştur. 1924 eğitim yılında Şumnu'ya gelip Medresetü'n-Nüvvâb'a kaydını yaptırmış ve başarılı bir eğitim görmüştür. Medresetü'n-Nüvvâb'ın ilk öğrenci derneği Müsterşidler Cemiyeti adı altında 1923 senesinde kurulmuş olan derneğin kendine özel bir kütüphanesi vardı. İlk kuruluşunda epey kitaplar alınmıştı. Ayrıca değişik dönemin Türk gazetelerinde kitap toplama kampanyası başlatılmıştı.
İşte bu öğrenci derneği Müsterşidler Cemiyeti başkanı olarak Yusuf Ahmed seçilmiş ve kitap toplama kampanyasında aktif bir rol oynamıştı. Örneğin, Deliorman gazetesinde şöyle bir ilân gözümüze çarpmaktadır: "Elinde kitap olup vakfetmek isteyen muhterem zevâtın Şumnu Medresetü'n-Nüvvâb Müsterşidler Cemiyeti kütüphanesine getirmeleri rica olunur. Cemiyet Reisi Yusuf Ziya". Bu makalemizin konusu olan büyüğümüz yazdığı yazılarda genelde Yusuf Ziya ismini kullanmaktadır. Nitekim bu isimle Nüvvâb talebesi iken farklı yazı ve duyuruları yayınlandığını görmekteyiz. Bunlar arasında Elena'nın İsa mahallesi'nde 1928 yılında halkın yardımlarıyla inşa edilen Rüşdiye Mektebini diğer bölgelere de örnek olarak sunmak maksadıyla Şumnu'da yayınlanan Doğru Sadâ gazetesinde "Aleni Teşekkür" başlığı altında haber olarak duyurduğu görülmektedir. Yusuf Ziya Efendi, Medresetü'n-Nüvvâb Tâli Kısmını 1929 yılında birincilikle bitirmiştir. İlk dönemlerde Medresetü'n-Nüvvâb'ı birincilikle bitirenlere okul yönetimi tarafından altın ve gümüş saat, Bulgaristan tarihi kitabı veya Kur'ân-ı Kerim hediye olarak verilmekteydi. Akrabalarından aldığımız bilgiye göre, Yusuf Aliosman'a da altın saat hediye edilmiştir.
Medresetü'n-Nüvvâb'dan 1929 yılında mezun olunca çalışma hayatına atılan Yusuf Ahmed, önce köyünde öğretmenlik yapmış, ardından merkezi Ahmedli (Konstantin) köyünde bulunan Elena Müftü Vekilliğine tayin edilmiş ve 1932-1934 yılları arası bu görevi yürütmüştür. Elena Müftü Vekili iken babası Ahmed oğlu Aliosman 10 Mayıs 1933 tarihinde vefat etmiş ve bu üzücü olay dönemin Dostluk gazetesi sayfalarında "Müessif Bir Zıya" başlıklı bir haberle okuyuculara duyurulmuştur. 1934 yılında Plevne Müftüsü olarak tayin edilmiş ve orada müftülük hizmetleriyle birlikte Şer'i Mahkeme kadılığı hizmetini de 31 Mart 1945 tarihine kadar yürütmüştür. Bulgaristan'daki son görevi ise 1946-1950 yılları arasında yaptığı Tırnova Müftülüğüdür.
Yusuf Aliosman Ahmed, nâm-ı diğer Elenalı Yusuf Ziya, 1950 yılında Türkiye'ye göç etmiş ve Yücegönül soy ismini almıştır. Bulgaristan'da bulunduğu sürede hizmet aşkı, Türkiye'ye gelince de aynı şevk ile devam etmiştir. İlk görevi Kırklareli ili Demirköy İlçe Müftülüğü olup 1951 yılında yaklaşık iki ay kadar sürmüştür. Daha sonra İzmir'e yerleşen Yusuf Yücegönül, 1952- 1958 yılları arası Kemalpaşa Müftüsü olarak hizmet etmiştir. 1958 yılı 20 Mart-21 Nisan tarihleri arasında kısa bir süreliğine Uşak ili Eşme İlçe Müftüsü olarak görev yapmıştır. Eşme Müftülüğünden sonra İzmir ili Seferihisar İlçe Müftüsü olarak 1958-1962 yılları arası hizmet vermiştir. 1962-1966 yılları arasında İzmir'de Karşıyaka İlçe Müftüsü olarak hizmette bulunduktan sonra yeniden Seferihisar Müftüsü olarak tayin edilmiş ve 1966-1970 yılları arasında bu görevi ifa etmiştir. Daha sonra Uşak ili Karahallı İlçe Müftüsü olarak 1970-1971 yılları arası görevinde bulunduktan sonra tekrar Karşıyaka Müftüsü olarak dönmüş ve 1971- 1976 yılları arasında hizmet ederek emekli olmuştur.
Müftülük yaptığı dönemde birçok zorluklarla karşılaşmış, kendisine karşı davalar açılmıştır. Mahkeme kapılarında koşuşturarak hakkını savunan Yusuf Yücegönül, Türkiye Büyük Millet Meclisinin 15.04.1972 tarihli oturumunda gündeme gelmiş ve kendisi hakkında Milletvekili Mehmet Özgüneş, "Yusuf Yücegönül, son derece temiz, dürüst, namuslu bir din görevlisidir" sözlerini kullanmıştır.
Medresetü'n-Nüvvab'da talebe iken yazmaya başlayan Yusuf Ziya Efendi, Türkiye'de Müslüman Sesi dergisinde eğitim ve ahlâk konularında yazılar yazmış, Karşıyaka Müftüsü iken "Zübde" ve "Eshabı Kehif' isminde iki eser kaleme almıştır.
Medresetü'n-Nüvvâb mezuniyetinden sonra hem Bulgaristan'da hem de Türkiye'de müftü olarak Müslümanlara hizmet etmiş olan Yusuf Ziya Yücegönül, 13 Kasım 1983 tarihinde 80 yaşında vefat etmiştir. Reşat Nuri adında bir oğlu ile Bedriye, Ulviye ve Subhiye adlı üç kızı olan bu büyüğümüz İzmir Karşıyaka Soğukkuyu Mezarlığında medfundur. Mekânı cennet, makamı ali olsun!
KAYNAK: Müslümanlar Dergisi (Sofya), Eylül 2024, sayfa 17.
