İlkokul Türkçe Ders Kitabı, 1. Sınıf, Eğitim ve Bilim Bak. 1992.

 

İlkokul Türkçe Ders Kitabı, 1. Sınıf, Eğitim ve Bilim Bak. 1992. Ders kitabının resimlerini dikkatle incelemenizi salık veririm. Bu iki zaman diliminden şuan ne kadar da uzağız.

RUSÇUK'TA SADİYE TEKKESİ

 

Koşukavak'tan Karacabey'e Balkan Rüzgarları

 Koşukavak'tan Karacabey'e Balkan Rüzgarları

Mehmet Güngörmüş

Ben bir Rodop damadı olarak Rodop Kırcaali lehçesini sonradan öğrendim. Eğer siz de bir belgesel roman tadında Kırcaali lehçesinin tadına varmak ister iseniz bu kitabı okuyabilirsiniz. Ben henüz 17 sayfasını okudum ama çok sevdiğim kelimeler hemen karşıma çıkınca beni sardı sarmaladı. Bu kelimeler neler mi: porta, cice, gızan, sayvant, sahan, buba, goca dede, künaf (günah)...

Daha fazlasını merak ederseniz Nöbettepe dergisinin gelecek sayısını bekleyin

Yazarı tebrik eder, imzalı hediyesi için teşekkür ederim.

RAZGRAD İLİNE BAĞLI LOCVA KÖYÜNDE HATİM MERASİMİ (1990'LAR)

 

1990'lı yılların başında Hafız İskender Hoca'nın (d. 1920-ö. 1998) okuttuğu talebelerin Hatim Merasimi. Yer: Locva (Glocevo) köyü, Razgrad. Kaynak: Feysbuk, İstoriya na Glodjevo sayfası

Bulgaristan Türk Öğretmenler Birliği Kongreleri

 

KİTAP SATIŞ VİTRİNİ - Sipariş: bulgaristanalperenleri@gmail.com

Elimizde bulunan kitaplar – KASIM 2024

Sipariş için: bulgaristanalperenleri@gmail.com 

 

Kitap adı, Yazar, Basım yeri ve yılı, sayfa sayısı: Fiyatı, (sıfır veya ikinci el)

3. 44. Yıldönümünü Gören Vidin’de Ahmet Bey Mahdumları Halil ve İbrahim Efendi Kardeşlerin “Şefkat” Yuvası Hatırası - Gözden geçirilmiş ve ilaveli ikinci baskı, Sofya 2024, 200 TL (yeni)

Taş toprak Dobruca -şiirler, Galip Sertel, İst 2021, 136 s: 50 TL (sıfır)

4.    Hazanda Son Yolculuk –yazar ve şair Ömer Osman Erendoruk’un hayatı ve edebi kişiliği, Mehmet Türker, İst 2007, 200 s: 100 TL (sıfır)

5.    Bozgun Zamanı –roman, Mehmet Türker, İst 2006, 208 s: 100 TL (ikinci el)

7.    Bulgar hikayeleri antolojisi, Türker Acaroğlu, İst 1967,208 s: 50 TL (sıfır fakat yılların yorgunluğu var)

8.     Karanfiller uyandı –şiirler, Niyazi Hüseyin Bahtiyar, Ankara 1993, 130 s: 50 TL (ikinci el)

9.     Altın Petek: Bulgaristan Türklerinin çocuk şiiri antoloji hazırlayan İsmail Çavuşev, Sofya 2001, 160 s: 100 TL (sıfır)

     Bulgaristan'da İslam (1878-2018), Basri Zilabid Çalışkan, İst 2019, 446 s: 200 TL (sıfır)

11.Bulgaristan'dan sesler –şiirler, Mehmet Çavuş, Ankara 1985, 128 s: 100 TL (ikinci el)

12. Doğu rodoplarda bir köy: Taşlı, Raif Güven, İst 2020, 202 s: 100 TL (sıfır)

13. Osman Keskioğlu: hayatı hizmetleri ve eserleri, 6 yazarın makalelerinden oluşmaktadır, ed. Vedat S. Ahmed, Sofya 2020, 144 s: 200 TL

15. Sofya İslam Enstitüsü: Anılar belgeler, İsmail Cambazov, Sofya 2005, 220 s: 200 TL (sıfır)

16.Beşeri ve kültür coğrafyası ışığında: Bulgaristan, Emin Atasoy, Bursa 2010, 328 s: 200 TL (sıfır)

19.Rumeli ve Akdeniz adalarında Türk varlığı, Aydın Ayhan, 632 s: 200 TL

20. Bulgaristan Türklerinin: kültürel ekonomik ve siyasi sorunları talepleri çözüm önerileri: Seta raporu, İst 2020, 100 s: 150 TL (sıfır)

21.Kanlı izler: şehitlerimizin belgesel öyküleri, Hüseyin Köse, Razgrad 2001, 128 s: 200 TL

22.Bölüşmek -şiirler, Zahit Güney, İst 2002, 80 s: 50 TL

23.1923’te Bulgaristan Müslümanları: toplumsal ve siyasi halleri, Mehmet Behçet Perim, İst 2013, 50 s.  50 TL

 

VİDİN'DEN İKİ MEZAR TAŞI

 

Ислямът в България (1878-2018), Басри Зилябид

Представяне на книгата Ислямът в България (1878-2018)
Книгата се състои от един увод и седем раздела. Първи раздел разглежда броя на мюсюлманите в България - турци, помаци, роми и др. Тук се представят на турската аудитория архивни документи на Държавна сигурност, доклади за броя мюсюлманите през различни години и се прави опит за намиране на настоящия брой на мюсюлманите. Официалните преброявания особено манипулират броя на ромите мюсюлмани и помаци. Според нашите изчисления общия брой на мюсюлманите в страната е около %15 процента.

Bulgaristan’da İslam (1878-2018)

              Издадена е от ИК Инкъляб в Истанбул, 446 стр.

Втори раздел разглежда възникването и институционализирането на Главно мюфтийство като представител на исляма в България. Главното мюфтийство е наследство завещано ни от Османската империя. Тя въпреки че се оттегля от балканските земи за да запази правото на свободно изповядване на мюсюлманите поставя клаузи които да гарантират свободната комуникация на отделните мюфтии в областите със шейхюлисляма в Истанбул. Първоначално Високата порта - така се назовава османското правителство - е против съставянето на “Главно мюфтийство”. Иска всеки районен мюфтия директно да контактува с  шейхюлисляма т.е. главния мюфтия в Истанбул. По този начин главата на мюсюлманите от религиозна гледна точка ще е шейхюлисляма а не главния мюфтия в София. Но след известно време поради различни обстоятелства се съгласява да има Главен мюфтия в София и комуникацията на провинционалните мюфтии с Истанбул да става чрез главния мюфтия в София. Освен историческите събития и биографиите на главните мюфтии в тази глава широко се разглеждат проблемите на Главно мюфтийство за регистрация и вакъфско имущество възникнали след демократичните процеси. Съдебните битки, митингите водени в столицата и провинцията и тн.

Трети раздел разглежда зулумите, несправедливостите, тиранията упражнявана върху мюсюлманите в следосманския период до днес. Насилственото покръстване на помаците през Балканската война, мисията на Дружба Родина, насилствените преименувания от 1964, 1972 и най-последно през 1984 г., и приносът на Наим Сюлейманоглу за краха на асимилаторската кампания.

Четвърти раздел е озаглавен Ахмед Доган и партия ДПС като политически представител на мюсюлманите. Тук се разглежда развитието на партията през годините, разцепленията от нея и се поставя въпроса, правата и свободите на мюсюлманите изцяло постигнати ли са? Какво се прави за запазване на религиозна и етническа идентичност.

Пети раздел е отредена за османските вакъфи по нашите земи. Тук се дава информация за начина на учредяване на вакъф и какво представлява вакъфа.

Според изследванията на Саади Байрам в статията си от 1988 г., Турски вакъфи и вакъфски паметници в България, той установява 402 вакъфа. Тук трябва да отбележим, че един вакъф съвсем не означава една постройка или няколко декара земя. За пример искам да дам вакъфа на патрона на русенското духовно училище Мирза Саид Паша. Вакъфът му е учреден на 20 януари 1846 г. и включва следните дарения: една джамия в Русе, един мектеб (училище), едно медресе, една джамия в Тутракан, една джамия и едно медресе в центъра на Добрич, още 5 джамии, 3 медресета, един мектеб, едно текке, едно чешме и 4 кладенеца в добричкия регион, едно медресе в Бабадаг (Румъния), едно голямо текке с джамия в Шумен, една джамия в с. Махмуд капусу в Костанца (Румъния), 3 кладенеца в русенското с. Мартин и ремонт на джамията в Нови пазар. За поддържането на тези сгради е вакъфирал следните имоти: 35 броя магазини в Русе, едно кафене, място за кафене, 14 декара лозя извън Русе в местността Долни дунавски ливади, при нея една градина за бостани; 4 броя магазини, 4 броя изби, 4 кафенета в Тутракан; една кланица в близост до Силистра, 2 броя мелници в границите на Козлуджа (Суворово) в местността Тахта кюпри, една мелница в гр. Балчик; един хан състоящ се от 10 стаи, обор и кафене в Нови пазар и до него една къща с една стая, кухня и двор. Ето всичко това понеже се съдържа в един учредителен акт се счита за един вакъф. Разбира се всеки отделен вакъф може да съдържа по-малко или повече от горе споменатия. Представата ни за османските въкъфи трябва да бъде по този начин. И последно за учредителския акт да споменем че учредителя определя длъжностите в джамията и медресетo и техните възнагражденията, назначава управител на вакъфа и определя по какъв начин това управление ще продължи. Важен елемент който се съдържа във всеки един вакъфски учредителен акт е дуа и беддуа т.е. учредителят прави писмена дуа като отправя молба към Всевишния да възнагради всеки който процедира според условията които е поставил и който се грижи за вакъфа и не го ощетява. Заедно с това прави и беддуа – проклятие, за този, който ощетява и не спазва поставените правила. Учредителният кат се нарича вакфие или вакъфнаме, обнародва пред кадията и се вписва в кадийския регистър.

Този раздел разглежда и въпроса за броя на джамиите строени през османския период и доколко те са достигнали до нас. Изследването показва следните резултати: 447 броя били джамиите намиращи се в центровете на днешните областни градове. Днес само %6 от тях съществуват, %94 са разрушени. В общинските центрове %30 съществуват, %70 са разрушени. За селата са съжаление не успяхме да направим проучване защото това е доста сложна и изисква колективна работа.

Шести раздел е отредена за ислямското религиозно образование в България. Тук заема важно място учредяването на Медресетюн Нювваб в Шумен, което пак е клауза в договорите между Османската империя и България. Разглежда се историята на училището, преподаватели и програма. Особено място заемат 114-те биографии на завършилите това училище. Това огнище на знание, морал и ценности дава много видни личности на мюсюлманската общност както в България така и в Турция, зощото много от тях през 1950-51 г. се преселват. В този раздел за първи път на турска аудитория се представят видни личности от помашката мюсюлманска общност а именно: мюфтията на Златоград Кямил ефенди, Молла Раиф ефенди от Мадан, Молла Садък, Хафъз Ахмед Кукалев, Мехмед Табак, Мехмедали ефенди от Белица и Абдуллах ефенди от Чепеларе.

Още в този раздел се разглежда развитието на трите средни духовни училища и Висшия ислямски институт в София, техните преподаватели през годините.

Последният раздел е за привързаността на мюсюлманите към религиозните ценности като вяра и ибадет, харам и халал. Тук представяме на турската аудитория резюме от анкетното изследване на група български изследователи начело с Евгения Иванова а именно Мюсюлманите в България: динамика на нагласите (София, 2017)

Какви са изводите от изследването?.. Отговорът на въпроса ислямът в България ще съществува ли за напред или не? Това ще зависи от самата мюсюлманска общност доколко е издръжлива и работи за развитието на религиозната си идентичност. Историческият пример на испанските мюсюлмани стои пред нас. Борбата на Европа за изстласкване на исляма на изток все още продължава.
Желаещите могат да си поръчат книгата чрез искане до: bulgaristanalperenleri@gmail.com - за България (10 лв) или от
https://www.babil.com/ за Турция. 

BULGARİSTAN, PETRİÇ KASABASI

1902 Yılında Bulgaristan Parlamentosunda Türk Milletvekilleri

Öncelikle Osmanlı Arşivlerinden yukarıdaki resmi bularak feysbuk hesabından paylaşan Hakkı İncebay Beye teşekkür ediyorum; saniyen bu paylaşımdan bizi haberdar eden Şumnu Nüvvab Öğretmeni değerli dostumuz Mehmet Hasan hocamıza da çok teşekkür ediyorum.
Böylece yıllardan beri biriktirdiğimiz malzemelere bir yenisi daha eklendi ve adım adım "Bulgaristan Siyasi Tarihinde Türk  Mebuslar" konulu çalışma da devam ediyor. 

Bulgar komünistleri Türk solcularını Bali Baba'ya götürüyor..

Kaynak: Kemal Özer, Güldeki Şafak, İst. 1978

Bulgaristan komünizm dönemi devlet neşriyatından: Çocuk bakımı (1958)

9 Eylül 1944'te komünist devrimden sonra Bulgar komünist partisi Türklere iyi davranıyor, parti içinde "Türk şubesi" dahi ihdas ederek Türkler arasında hızlı bir çalışmaya girişiyor. Komünistlerin en güçlü olduğu şey propaganda idi. Propaganda basın, yayın ve toplantılarla yapılıyordu.
1965 yıllarına kadar devlet eliyle Türkçe neşriyat yaptılar. Daha sonra 1985'te "Bulgaristan'da Türk yok" dediler o ayrı mesele... İşte bu dönemde yayınladıkları kitaplardan birisi, bir muhacirle birlikte Türkiye'ye göç etti: Çocuk bakımı (1958).
(1985'ten sonra özellikle edebiyatçilarımızın bu ilk dönemlerde basılan Türkçe kitapları toplatıldı ve bulunması oldukça güçtür.)

Bulgaristan Türklerinin Kahramanları, Hüsniye Berraksu

Kırcaalili Hüsniye Berraksu Hanımefendinin genellikle Kırcaali ilinden şehit düşenlerin, Belene ve diğer cezaevlerinde ve sürgünlerle Türklükleri sebebiyle cezalandırılanların hayat hikâyelerini anlattığı: Bulgaristan Türklerinin Kahramanları, İzmir 2019, 287 sayfa.

FİLİBE KURŞUNLU HAN, BULGARCA METİNLER NİKOLA ALVACİEV'E AİT

KAYNAK: Feysbuk, Акция "Фото Пловдивъ" grubu, Пламен Иванов Кочев

FİLİBE ALACA CAMİSİ, 1920 YILINDA BULGARLARCA YIKILDI

Kırcaali, Eğridere, Hüsemler köyü (Diamandovo) mezar taşları

Huve'l-Bâkî
Ya Muhammed kıl şefaat
 Ümmetindir Molla Mustafa 
Zevcesi Gülsüm binti Halil 
1297 Hicri/1879-1880 Miladi
Okuyan: Basri Zilabid 

En baştaki mezar taşının uzaktan çekilmiş fotoğrafı

el-Fatiha
Ah ile zar kılarak gençliğime doyamadım 
Çün ecel peymanesi dolmuş muradıma eremedim 
Hasretâ! fani cihanda tulu ömür süremedim 
Firkatâ! takdir bu imiş ezelden bilmedim
Merhum Ali Osman bin Ahmed Ağa 
1245
Okuyan: Ahmet Şen ve Mert Burak Ersan

BULGARİSTAN’IN EN ESKİ MÜSLÜMAN MABEDİ: OMUR-FAKI KÖYÜNDEKİ DERVİŞ BEY CAMİSİ

BULGARİSTAN’IN EN ESKİ MÜSLÜMAN MABEDİ: 

OMUR-FAKI KÖYÜNDEKİ DERVİŞ BEY CAMİSİ

SALİH DELİORMAN, ARAŞTIRMACI

Kaynak: Müslümanlar Dergisi, Sofya, Sayı 1 (301), Ocak 2020, yıl XXX, s. 16.

1970’lerde Derviş Bey Camisi

Bugünkü resmî adı Jeglartsi olup Dobruca’nın büyükçe köylerinden biri olan Omur-Fakı (Umur Fakih/Umur-fakı) tarih araştırmalarına konu olmuştur. Hacıoğlu-pazarcık (Dobriç) ili Kurt-pınar (Tervel) belediyesine bağlı olan bu köyü tartışmaların odağına oturtan camisinin yapılış tarihidir. Yaklaşık bir asırdır araştırmalara konu edilen bu cami ile ilgili Petır Miyatev, İbrahim Tatarlı, Starşimir Dimitrov, Jeko Popov, Nikolay Panayotov, Ahmet Cebeci, Mehmet Emin Yılmaz, Lübomir Mikov gibi bilim adamları kaleme aldıkları eserlerde görüş beyan etmişlerdir.

Osmanlı döneminde nahiye ve kaza merkezi olan Omur-fakı, Türkler tarafından kurulmuş ve genellikle Türklerle meskûn bir Dobruca köyüdür. Köyde Derviş Bey Camisi bulunmaktadır. Halk arasında Koca Cami olarak da nâm kazanan caminin kitabesi, epigrafik açıdan, dolayısıyla tarih açısından son derece önemlidir. Yukarıda sözünü ettiğimiz bilim adamlarının tespitlerine göre aslında ortada iki kitabe vardır. Birinci kitabe, 1128/1715-1716 yılında yapılan tamir kitabesidir. İkincisi ise 1278/1861-1862 yılına ait tamir kitabesidir. Caminin inşa kitabesi veya onun resmi ise elde mevcut değil.

Sözünü ettiğimiz iki kitabenin ilkini 1960’lı yıllarda inceleyen İ. Tatarlı hocamızın belirttiğine göre, bu kitabe Omur-fakılı Halil Necibov ve Sefer Ragıbov tarafından 1951 yılında Hacı-mahalle’deki mescidin avlusuna konmuştur. Aslında kitabenin yerinden oynatılmasının sebebi, tarihçi A. Cebeci’nin belirttiğine göre, 1940 yılında Derviş Bey Camisinin yakılmış olmasıdır.

İ. Tatarlı’dan önce bu kitabeyi gündeme getiren P. Miyatev’tir. Her ne kadar kitabeyi görmemişse de çevreden edindiği bilgilerle İ. Tatarlı’ya benzer bazı bilgileri paylaşmıştır. Ancak bu konudaki ilk çalışmaları yapan iki bilim adamının arasında bir fark vardır: Miyatev’e göre, Derviş Bey Camisi 698 yani 1298-1299 yılında kurulmuş, Tatarlı’ya göre ise 998/1589-1590 yılında yapılmıştır. Belirttiğimiz gibi, Miyatev birinci kitabeyi görmemiş, ancak yaşlılardan edindiği bilgiler ve ikinci tamir kitabesine dayanarak söz etmiştir. Tatarlı ise birinci kitabeyi görüp resmini de yayınlamış, ancak kitabede geçen bir rakamın üstünün kırılmış olması sebebiyle yanlış okunduğunu ve bu hatanın ikinci kitabeye de yansıtıldığını savunmuştur.

Zaman içerisinde yapılan diğer araştırmalar da bazı farklı bilgi ve yorumlar sunmakla beraber iki görüşten birini tercih etmişlerdir. Bunlara bakılacak olursa, N. Panayotov’un yorumları genellikle asılsızdır, zira kitabedeki bazı kelimeleri yanlış okuyup anlamlandırarak yorumlarını da bunlara dayandırmıştır. J. Popov’un iddiaları ise ciddî olamayan rivayetlere dayanmaktadır. M. E. Yılmaz konuyu daha ziyade Sarı Saltuk döneminde yöreye yerleşenlerle irtibatlandırmak, mimarî özelliklerini vurgulamak ve benzeri cami örnekleriyle karşılaştırmak suretiyle Miyatev’in görüşünü esas almıştır. Ancak onun yorumlarında da tartışmalı bazı görüşler görüyoruz. Özellikle caminin ikinci tamirini köyde bulunan Sadrazam Kapıcı Binbaşısı İbrahim Ağa Çeşmesi ile irtibatlandırması bunun örneğidir. Kanaatimce iki kitabede geçen İbrahim Ağanın aynı şahıs olduğunu ispatlamak bu aşamada zor gözükmektedir. Zira cami kitabesindeki tarih kesin olmakla birlikte, kanaatimce çeşmenin yapılış zamanı, son beytin ilk mısrasında değil de ikinci mısrasında cevher tarihi şeklinde belirtilmiştir. İki tarih arasında bir asra yakın zaman farkı söz konusudur.

Caminin kuruluş tarihiyle ilgili kanaatim, iyi korunmuş olup Dobriç Bölge Müftülüğünce muhafaza edilen ikinci tamir kitabesine itibar edilmesidir. Zira Tatarlı Hocanın sırf birinci

kitabede bulunan “٩” rakamının üstünün kırılmış/ka

zınmış olduğu mülâhazasıyla caminin tarihini 300 sene geriye götürmesi çok sağlıklı görülmemektedir. Böyle bir mülâhaza, ortada bulunan ikinci kitabe tarafından çok açık bir şekilde reddedilmektedir. Birinci kitabe ile ilgili tereddütler ortada olmasına karşın ikinci kitabenin metni açıktır:

Evvelâ câmi-i şerifin binâ olmasına sâhibü’l-hayrât
ve’l-hasenât Derviş Bey muvaffak oldu, sene 698.
Sâniyâ sâhibü’l-hayrât ve’l-hasenât İbrâhîm Ağa
ta‘mîr ettirmiş muvaffak oldu, sene 1128.
Sâlisâ kâffe-i ehâlî-i karye sâhibü’l-hayrât
ve’l-hasenât ta‘mîrine muvaffak oldu, sene 1278.

Bu kitabe, camiyi bölgedeki başka hayırseverlere atfetmenin de doğru olmayacağını göstermektedir. Bütün bunlardan hareketle ve bilhassa yöre halkının canlı hafızasındaki rivayetlerden anlaşıldığına göre, muhtemelen Sarı Saltuk dervişlerinin mekân tutup kurdukları Omur-fakı köyündeki camiinin ilk kurucusu, yine Sarı Saltuk mensuplarından olan Derviş Bey isimli değerli zattır. Osmanlı Devletinin kuruluş tarihi olarak kabul edilen 1299 yılı ile yaşıt veya bir yıl öncesinden olan bu cami, ne yazık ki, günümüze kadar çalışır vaziyette gelebilmiş değildir. Zira 1940 yılında yakılmış, 1993 yılında tekrar yakılıp harap hâle getirilmiştir. Ancak caminin temelleri ve kısmen duvarları korunmuş olup civarındaki tarihî mezartaşları da bu eserimizin canlı tarihine ve yörenin Türk izlerinin derinliğine şahitlik etmektedir.

BASRİ ZİLABİD ÇALIŞKAN: BÜTÜN SORUNLARIN ÇÖZÜMÜ ÇALIŞMAKTADIR

Sofya'da Türkçe ve Bulgarca olarak yayınlanan
Müslümanlar dergisi Ocak 2020 sayısında,
Basri Zilabid Çalışkanla yaptığı röportajı yayınladı.