SABRİ TATOF'UN İKİ ARADA İSİMLİ ROMANI, SOFYA 1967

 

Sabri Tatof
İki Arada (Roman)
Narodna Prosveta Yayınevi
Sofya 1967
384 sayfa

SABRİ TATA KİMDİR?

Sabri Tata, Bulgaristan Türkü yazar. Torlak kasabasında doğdu. Bulgaristan'da ve Türkiye'de Türkçe olarak bir hayli kitap yayınladı. Türklere uygulanan ad değiştirme kampanyasında Anjina Pektoris'e yakalandı ve pek çok Bulgaristan Türk aydını gibi oda kurtuluşu Anavatan Türkiye'ye sığınmakta buldu. Vikipedi

Doğum tarihi: 20 Ekim 1925

Ölüm tarihi ve yeri: 20 Ağustos 2010, İstanbul

RAZGRAD İLİNE BAĞLI LOCVA KÖYÜNDE HATİM MERASİMİ (1990'LAR)

 

1990'lı yılların başında Hafız İskender Hoca'nın (d. 1920-ö. 1998) okuttuğu talebelerin Hatim Merasimi. Yer: Locva (Glocevo) köyü, Razgrad. Kaynak: Feysbuk, İstoriya na Glodjevo sayfası

SABRİ MEHMED CON, HAYATI VE ESERLERİ

SABRİ MEHMED CON, HAYATI VE ESERLERİ

Sabri Hoca’yı ihata edebilmek güçtür. Hakseverdir, yanlışın karşısındadır. Türkçe’nin doğru düzgün yazılmasında titizdir. Sabri Hoca ile henüz yüz yüze tanışmamış isek de sosyal medya araçları ile yazışır, fikir teatisinde bulunuruz.

Sabri Con, 1940 yılında Tırgovişte’nin Treskavets köyünde dünyaya gelir. Henüz 4 yaşında iken İkinci Dünya Harbi’nde babasını kaybeder. Çocukluğu çok zor şartlar altında geçer. 1976 yılında Sofya Üniversitesi’nin Doğu Dilleri Fakültesi bölümünden mezun olur ve öğretmenlik hayatına atılır. (Kendisine “Hoca” olarak hitap etmemizin sebebi öğretmen olmasındandır. Cami hocasına “imam” denir.) Yeni Işık gazetesinin Tırgovişte muhabirliğini yapar. 1982 yılında Bulgar komünist Partisi karşıtı ve milliyetçi eylemleri sebebiyle hem partiden hem öğretmenlikten atılır. Demokrasi gelince Gorna Hubavka köyü muhtarlığına getirilir ve 1991 yılında Omurtag şehrinde 19 yıl sonra okulda Türkçe dersleri verir.

Sabri Hocanın büyüklü küçüklü 15 tane basılmış kitabı vardır. Yazma halde basıma hazır ise 17 kitabı bulunmaktadır. Basılmış olanlar şunlardır: Bir Varmış Bir Yokmuş: Gerlova ve Tozluk Masalları (Hasan Yakup ile birlikte) (1997); Türk Masalları (Турски Приказки) (Hasan Yakup ile birlikte) (2000); Ah,  Sevilcan: Bağrı yanık bir anne kızını anlatıyor (2001); Нашето Герлово: Демографски и Етнографски Проучвания (2001); Ulu Çınar: Karagözköylü Hüseyin Pehlivan (2001); Ağlarken Gülmek: Fıkralar ve Özlü Sözler (2003); Gökte Güneş, Yerde Güreş (2003); Aşkolsun Bize: Minyatür Öyküler ve Feyletonlar (2003); Şaka Değil: Köy Hayatından Gerçekler (2003); Hüseyinler /Хубавка/ (2009): Kız Ana Tekkesi-Момино (2009); Aşk Bahçesi: Derleme (2009); Kasırgalar /Трескaвeц/ (Enver Kasırgalı ile birlikte 2010), Adaletin Bu Mu Dünya? Tarihe Not Düşmek: 1989 Göçü Kitap Serisi (2013); Gerlova ve Tozluk Türkleri (2020).

Görüldüğü gibi masaldan güreşe, köy tarihlerinden asimilasyon süreçlerine kadar birçok alanda eser veren yazar büyüğümüzün basılmamış kitaplarından özellikle Tozluk Kartalı: Sincaf romanını, A’dan Z’ye kendi hayatını anlattığı Ateş, Su ve Ötesi ile özlü sözler derlemesi olan Ana Sözler adlı kitaplarını da anmak ve gün yüzü görmeleri temennisinde bulunmak istiyorum.

Bulgaristan’da Türklerin yoğun olarak bulundukları Deliorman, Dobruca, Rodoplar gibi önemli coğrafi bölgelerinden biri de Gerlova’dır. Yazarımızın memleketi olması hasebiyle bu bölge ile ilgili yaptığı çalışmalar çok değerlidir. Gerlova ve Turzluk Türkleri adlı son eserini henüz mütalaa etme imkanımız olmadı fakat 2001 yılında Sofya’da Bulgarca olarak basılan Naşeto Gerlovo – demografski i etnografski prouçvaniya [Bizim Gerlova – demografik ve etnografik araştırmalar] adlı eserinin içeriğine dair bazı bilgileri paylaşmak istiyorum. İlk önce “Gerlovo” adının nereden geldiğini araştıran yazar bu konuda söylenmiş tüm tezleri verdikten sonra şimdi mevcut olmayan Geril adında bir kasaba kurucusunun adından geldiği ve zamanla bu adın Gerlovo’ya dönüştüğü sonucuna varıyor. Bu bölge Omurtag, Vırbitsa, Tırgovişte ve Kotel belediyelerine bağlı 61 köyden meydana gelir. Gerlova’nın en eski yerleşim yerleri Vardun, Vırbitsa ve Tiça köyleridir. Fakat “Gerlova denince Obitel (Büyük tekkeler), Obitel denince Gerlova” anlaşılırmış, buna göre bölgeyi en iyi temsil eden köyün Obitel olduğu anlaşılıyor. Gerlova’nın kahir ekseriyetini Türkler oluşturuyor. Bulgar ve Romanlar da var. Osmanlı zamanında 19. Yy’ın ikinci yarısında Çerkez iskânı da olmuş. 1960’lı yıllarda Pomakların zorla isimlerinin değiştirildiği dönemde güney bölgelerden Tserovişte, Plıstina, Rıtlina, gorno ve Dolno Novkovo ve Ugledno’ya iç göç olmuş ve burada Pomak nüfus zamanla artmıştır.

Gerlova bölgesinde Vranikon (Karaatlar) köyünde İstanbul medreselerinde eğitim görmüş Davud Hoca’nın açtığı medrese (1918-1947) meşhur olup burada birçok genç tahsil görmüştür. Burayı bitirenler Şumnu'daki Nüvvab’a devam etmişlerdir. Gerlova köylerinden 63 öğrenci Nüvvab’ın lise kısmından 8 genç de yüksek kısmından mezun olmuştur. Çerkovnalı İslam bilgini Mustafa Hilmi Bilginer, şair ve düşünür Mehmed Fikri, yazar Niyazi Hüseyin Bahtiyar, prof. Ganço Papurov; pehlivanlar Mustafa Zambak, Hüseyin Yangöz, Koca Mehmed, Ahmet Pehlivan, Yetim Mehmed, Efraim Kamber Gerlovanın meşhur isimlerinden bazılarıdır.

Sabri Hocamıza sağlıklı huzurlu ömürler dileyerek bu değerli eserinden Sarsıplı Türküsüyle size veda etmek istiyorum.

Sarsıplı çukur içinde

suyu bardak içinde

Sarsıplı’dan kız alan

canı Cennet içinde.

Sarsıplı’nın kavakları

alaca yaprakları

sen orada ben burada

çınlasın kulakları.

Gidin Bulutlar gidin

yârime selam edin

yârim uykuda ise

uykusunda terkedin.

Denizde kayan balık

yüreğim sana yanık

ben konuşmayı isterim

burası kalabalık.

Köprü altında diken

yakma beni gül iken

Mevlam da seni yaksın

Üç günlük gelin iken.

Sarı sarı kamışlar

avluya dayamışlar

ister al ister alma

Seni bana yazmışlar.  

Basri Zilabid Çalışkan

 

Revnakoğlu'nun İstanbul'unda Haydar Cemil Baba ve BTG sitemize atıf

 

Şumnu'da basılmış bir ilkokul ilmihali

İsmail Hakkı

Müslümanlık (İlmihal)
İbtidaî 3. sınıfa mahsustur.
Dini ve tarihi malumat, ahlak ve sa'yu amel nokta-i nazarından tertip olunmuştur. 

Bulgaristan Muallimin-i İslam Cemiyetinin 12. Kızanlık kongresince mekteplerimizde okutulmak üzere kabul olunmuştur.  
Şumnu Terakki Matbaası, 1921-1337

 

ŞUMNU'DA BASILMIŞ ŞEYH EFENDİ'NİN DEĞERLİ BİR ESERİNİ BTG KİTAPLIĞINA KAZANDIRDIK

 

Ziyaeddin EZHERİ (ŞEYH EFENDİ)

Tabiiyyun: davi ve gayeleri, zeyl: din-i islam, kaza ve kader meselesi
Ziyaeddin Ezheri
 Şumnu : Terakki Matbaası, 1923/1346 . 79 s. ; 22 cm.

Kitabın PDF'sini temin etmek isteyenler:

bulgaristanalperenleri@gmail.com

mail adresine yazabilirler.

KÖSTENDİL RESİMLERİ

 

BULGARİSTAN KOZLUCA KAZASI TARİHİ, PROF. DR. HALİME DOĞRU

 

XIII.-XIX yüzyıllar arasında Rumeli’de sağ kolun
siyasi sosyal ekonomik görüntüsü ve 
Kozluca Kazası

Yazan Prof. Dr. Halime Doğru

 Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, 2000. 342
 (Anadolu Üniversitesi yayınları ; 1259. Edebiyat Fakültesi yayınları ; 7)

MADEN'DE ESKİ KÖPRÜ ÜZERİNDE MOLLA BEKİR EFENDİ VE ENOVALI HAFIZ

 

MADEN'DE ESKİ KÖPRÜ ÜZERİNDE MOLLA BEKİR EFENDİ VE ENOVALI HAFIZ
Fotoğrafı paylaşan: Deyan Rosenov Dimitrov

Bulgaristan Cuma-i Bâlâ ili, Vılkosel köyü 1990 yılında yapılan sünnet merasimi

 

Bulgaristan Cuma-i Bâlâ ili (Blagoevgrad), Pomakların yaşadığı Vılkosel köyünde 1990 yılında yapılan sünnet merasimi.

Videoyu seyretmek için tıklayınız:
BİRİNCİ BÖLÜM
İKİNCİ BÖLÜM

HASKÖY BÖLGE MÜFTÜLÜĞÜ - TÜRK DİNİ YAPILARI

HASKOVO BÖLGE MÜFTÜLÜĞÜ - TÜRK DİNİ YAPILARI
Haz. Basri Eminefendi
Haskovo Bölge Müftülüğü Yayını, 104 sayafa
Basım yılı: 2021
Kitabın PDF'sini temin etmek isteyenler:

bulgaristanalperenleri@gmail.com

mail adresine yazabilirler.

 

HASKÖY BÖLGE MÜFTÜLÜĞÜ (Bulgarca ve Türkçe Albüm)

 

HASKOVO BÖLGE MÜFTÜLÜĞÜ
Haz. Basri EMİNEFENDİ
Haskovo Bölge Müftülüğü Yayını, 84 sayfa
Basım yeri ve yılı: Haskovo 2018
Kitabın PDF'sini temin etmek isteyenler:

bulgaristanalperenleri@gmail.com

mail adresine yazabilirler.

Basri Zilabid Çalışkan'ın Kitapları

 

2018: Hulefa-i Raşidin (Bulgarca), 112 sayfa, şahsi yayın.

2019: Bulgaristan'da İslam (1878-2018), 448 sayfa, İstanbul: İnkılâb Basım Yayım

2020: Suriye ve İspanya'da Emeviler (Bulgarca), 104 sayfa, şahsi yayın.

2022: Bağdat'ta Abbasiler ve İlk Türk Müslüman Devletleri (Bulgarca), 112 sayfa, şahsi yayın.

Bu kitaplardan sipariş etmek isteyenler: basrizilabid@gmail.com mail adresine yazabilirler. 

SEVİLEN DOBRUCALI ŞAİR GALİP SERTEL HAKKA YÜRÜDÜ

 

Sevdiğimiz şair Galip Sertel 20 Mart 2022 günü 80 yaşında iken Hakka yürüdü. Allah rahmet eylesin, mekanı Cennet olsun. BTG

 BİYOGRAFİSİ

1942 yılında Bulgaristan'ın Silistre vilayetine bağlı Bistra (Akpınar) Köyünde doğdu. İlk ve ortaokulu doğduğu köyde okudu. Daha sonra Tolbuhin’de (Hacıoğlu Pazarcığı) açılan Türk Pedagoji Okulu’nu bitirdi. On yıldan fazla bir süre doğduğu köyde ve aynı ilin öteki köylerinde ilkokul öğretmenliği yaptı. Daha sonra Silistre’de Türkçe olarak yayımlanan Ziya adlı il gazetesinde beş-altı yıl editör olarak görevde bulundu. Gazetenin kapanmasından sonra Bulgar Çiftçi Birliği Partisi’nin il teşkilatında şube sorumlusu olarak görev aldı.

Galip Sertel, 1985 yılında Bulgar Hükümetinin Bulgarlaştırma kampanyasına karşı çıktığı için tutuklandı ve sürgüne gönderildi. Üç yıl işsiz kaldı. 11 Kasım 1989’da Jivkov grubu iktidardan düşürülünce Bulgaristan’da yeni bir dönem başladı. Bu sırada  köyünde Hak ve Özgürlük  Partisinin kuruşunda önemli görevler aldı. 1992 yılında Türkiye’ye gelerek İstanbul’a yerleşti ve İstanbul’da bir ilkokulda sınıf öğretmeni olarak görev yaptı. Evli ve iki çocuk babasıdır. Bulgarca biliyor.

Galip Mehmet, şiirle ortaokul öğrencisi olduğu yıllarda tanıştı. Önce çocuk şiirleri yazdı, daha sonra doğup büyüdüğü ve vatan bildiği Dobruca’nın uçsuz bucaksız buğday tarlalarında çalışan Türk köylüsünün Bulgaristan ile Romanya’nın Dobruca için sınır kavgalarından çektiği acı dolu yaşantısını ve her on beş yılda bir gelen göç trajedisini dile getirdi. Şiirlerinde arı bir Türkçe kullandı. Bulgaristan’da şiirlerini bir kitapta toplayıp yayımlama imkânı bulamadı. 2007 yılında İstanbul’da Taş Toprak Dobruca adlı şiir kitabını yayımladı. İkinci baskısı 2021 yılında yapıldı.

İHTİMAN'DA GAZİ MİHALOĞLU MAHMUD BEY CAMİSİ

Deyan Rosenov Dimitrov, Bulgar Devlet Arşivlerinden bulup çıkarmış. Fotoğraf 1912 yılından.

 

DEMİR BABA

 Demir Baba’nın XV. yüzyıl sonlarında doğduğu, babasının Akyazılı Sultan dervişlerinden Hacı Dede, annesinin yine bu yöredeki tekke şeyhlerinden Turan Halife’nin kızı Zâhide Dürdane Hatun olduğu, babası gibi kendisinin de Akyazılı Sultan’a intisap ettiği, hilâfet aldıktan sonra tekkesini kurduğu, Kanûnî Sultan Süleyman devrinde dervişleriyle beraber Rumeli serhadlerinde gazâlara katıldığı, bu arada Budin’in fethinde (1539) bulunarak burada bir tekke tesis ettiği, çevre halkı tarafından çok sevilip sayılan, velâyetine inanılan bir kişi olduğu söylenebilir. Ayrıca Deliorman bölgesinin Osmanlı güreşçilik tarihinde çok önemli bir yere sahip olması, yöreden çok sayıda ünlü pehlivanın yetişmesi, Demir Baba’nın da menâkıbnâmelerde ve halk arasında yaygın rivayetlerde çok güçlü kuvvetli olduğunun belirtilmesi ve “Pehlivan Baba” lakabı ile anılması, tekkesinin bir tür güreşçilik merkezi niteliği de taşıdığını, Demir Baba’nın Deliorman’daki pehlivanlık geleneğinin pîri olarak kabul edildiğini düşündürmektedir.

Kaynak: DİA - Diyanet İslam Ansiklopedisi

TUNA DERGİSİ "RECEP KÜPÇÜ" ÖZEL SAYISI

 

Derginin PDF dosyasına ulaşmak için: 
TIKLAYINIZ!

BULGAR KOMÜNİST PARTİSİ MİLLETVEKİLİ HAFIZ İBRAHİM GENCEV, 1978

Foto: История на Глоджево Feysbuk sayfası
Bulgaristan'da komünizm döneminin azılı başmüftülerinden Nedim Gencev'in babası Hafız İbrahim Gencev Bulgar Komünist Partisi tarafından milletvekili yapılmıştı. Bu fotoğraf memleketi Glodjevo / Locva köyünde 1978 yılında çekilmiştir.  

 

KANLI BALKANLAR VE BALKAN'DAN ANADOLU'YA...

KANLI BALKANLAR
Osman Yüksel Serdengeçti
İst: Kamer yay., 1992, 222 sayfa

BALKAN'DAN ANADOLU'YA...
Makedonya’dan Çanakkale’ye Yaşanmış Hikayeler Ertuğrul Karakuş Ankara: Bengü, 2018, 94 sayfa

 

Sultan II. Mahmud’un Rumeli Seyahati ve Nişan Taşları, Neval Konuk

Sultan II. Mahmud’un Rumeli Seyahati ve Nişan Taşları,

Neval Konuk

Ankara: SAM, 2016, 16 sayfa

İki dilli, Türkçe ve İngilizce