3 Mayıs 2020 Pazar

Şumnu'nun Türk Yayıncısı: Terakkî Matbaası sahibi Sabri Sadık (İLKNUR)

Şumnu'nun Türk Yayıncısı: Terakkî Matbaası sahibi Sabri Sadık (İLKNUR)

1892'de Şumnu'da doğmuştur. O güzel yurt parçasının Anavatandan ayrılışı yüzünden yüreklerde henüz dinmeyen acının taze havası içinde yetişti. Dört yaşında babasını kaybetti. Böylece Anavatan öksüzlüğü ve yetimlilik, onun küçük dünyasını kararttı. Rüştiyeyi bitirdikten sonra Türkiye'de okuma arzusunu gerçekleştiremedi. Genç yaşta hayata atıldı. 1909 yılında bir kırtasiye dükkanı açtı. İşini genişletip 1921'de Terakki Kütüphane ve matbaasını kurmuştur. Kısa zamanda başta okul kitapları olmak üzere birçok yayımları ortaya atan, Türkiye'de basılanları satan bu kuvvetli kültür müessesesi, harf inkılabından sonra hemen ona göre donanıp hizmet yoluna devam etmiş, Romanya, Yugoslavya, Yunanistan Türklerini bile yayımlarından faydalandırmıştır. 

Sabri Sadık bir müddet Cemaat-i İslamiye reisi ve belediye reis muavini olarak hemşehrilerine hizmet etmiş, fakat Bulgar makamlarınca kemalist sayılarak takibata uğramıştır. Öğretmen Mehmet Yurtsever'in derlediği (Bkz. Anayurt, sy: 28) milli heyecanı yıllarca dudaklarda şiir ve beste olarak dolaştıran "Tunca, Arda, güzel Meriç - bu üç kardeş Türk'tür Türk" marşının da tam metnini veren Şarkılar Mecmuası'nı basıp bütün Türk köylerine parasız dağıttığı için matbaası basılmış, kitapları müsadere edilmiş, kendisi de tevkif olunmuştur (tutuklanmıştır). Güçlükle kurtulan Sabri Sadık, en çetin şartlar içinde mücadelesine daha yıllarca devam etmiştir. 1943'te kendisine iki ay içinde doğduğu toprakları terk etmesi bildirilmiştir. O da Anavatan'a gelip Ankara'ya yerleşmiştir. 1952'de henüz 60 yaşında iken hayata gözlerini kapamıştır. Ana yurdunda ebedi uykusunu rahat uyusun.
Kaynak:  Anayurt Gazetesi (Ankara), 1 Kasım 1955 tarihli sayısı 

Kimya ders kitabı, Yazarı: Eşref Şemsi 
Şumnu Terakkî Matbaası 1927
Büyük Harbin Etfal Üzerinde Büyük Tesirleri,
Yazarı: Mehmed Masum 
Şumnu Terakkî Matbaası 1920
Vasıyyetü'l-İmam
Ali b. Ebi Talib li'bnihi'l-Hasan radıyallahu anhuma
Yazarı: Ebu'l-Hayr Ziyaeddin el-Ezheri
Şumnu Terakkî Matbaası 1930
(Arapça dilindedir)
Vahdaniyyeti İlahiyyenin Burhanları
Yazarı: Ebu'l-Hayr Ziyaeddin el-Ezheri
Şumnu Terakkî Matbaası 1930 
Sabri Sadık biyoğrafisinin yer aldığı 
Anayurt gazetesi (Ankara), 1 Kasım 1955 sayısı


Hiç yorum yok: