VİDİN İLE İLGİLİ KİTAP TANITIM PROGRAMI VE MEZARLARA ÇELENK BIRAKILMASI TÖRENİNDEN HABERLER

VİDEOYU İZLEMEK İÇİN TIKLAYINIZ! 

VİDİN BELEDİYESİ'NDEN YAPILAN AÇIKLAMA

Osman Pazvantoğlu Camii'nde Kitap Tanıtımı

Vidin Belediye Başkanı Dr. Tsvetan Tsenkov ve yardımcısı mühendis Rumen Lilov, Osman Pazvantoğlu Camii bahçesinde düzenlenen kitap tanıtımına konuk olarak katıldılar. Etkinliğe Bulgaristan Başmüftüsü Mustafa Hacı, Vidin ve Montana Bölge Müftüsü Necati Ali, Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakan Yardımcısı Nazif Yılmaz, milletvekili Tsvetan Ençev, Vidin Bölge Eğitim Müdürlüğü Başkanı Veselka Asenova, Vidin Metropolitliği’nden Başrahip Samuil, Türkiye'nin Bulgaristan’daki büyükelçiliğinden temsilciler, belediye meclis üyeleri, kurum yöneticileri, kanaat önderleri ve vatandaşlar katıldı.

Programın başında, Vidin’in merkezinde bulunan Osman Pazvantoğlu ile Halil ve İbrahim Begovi kardeşlerin mezar taşlarına çiçek sunuldu. Ardından topluluk, kitap tanıtımının gerçekleştirileceği Kale mahallesindeki camiye doğru yürüdü. Katılımcılara Vidin Belediye Başkanı Tsvetan Tsenkov bir selamlama konuşması yaptı. “Bu girişim için Bölge Müftülüğünü tebrik ediyorum. Çünkü hemşehrilerimizin tarihlerine dair bilgi sahibi olmaları önemlidir. Bu çalışmaya başarılar diliyorum ve iki komşu halkımız arasında verimli iş birliğine inanıyorum” dedi.

Dinleyiciler, şu kitaplarla tanışma fırsatı buldular: Prof. Stoyanka Kenderova’nın kaleme aldığı “Vidin Şehri’nde Osman Pazvantoğlu Kütüphanesi (1837–1887)”, Basri Zilabid Çalışkan’ın yazdığı “Tuna’nın Sessiz Şahitleri – Vidin'de Türk Mezar Taşları” ile “Vidin’deki Türk Şefkat Kültür Derneği’nin Halil ve İbrahim Begovi Kardeşler Tarafından Kuruluşunun 44. Yılı” başlıklı eserler. Ayrıca, Vidin Devlet Arşivi eski müdürü Svetlana Krısteva, Begovi kardeşlerin hayatını ve kurdukları derneği anlattı.

Vidin Belediyesi

VİDİN DEVLET ARŞİVİ TARAFINDAN YAPILAN AÇIKLAMA
Osman Pazvantoğlu Camii'nde Kitap Tanıtımı

25 Haziran 2025 tarihinde Vidin Devlet Arşivi ekibi, Osman Pazvantoğlu Camii bahçesinde düzenlenen kitap tanıtım etkinliğine katıldı. Etkinlikte Bulgaristan Başmüftüsü Mustafa Hacı, Vidin ve Montana Bölge Müftüsü Necati Ali, Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakan Yardımcısı Nazif Yılmaz, Vidin Belediye Başkanı Dr. Tsvetan Tsenkov, Vidin Metropolitliği’nden Başrahip Samuil, Türkiye’nin Bulgaristan’daki büyükelçiliğinden temsilciler, belediye meclis üyeleri, kurum yöneticileri, kanaat önderleri ve vatandaşlar hazır bulundu.

Etkinliğin başında, resmî katılımcılar tarafından Vidin şehir merkezinde yer alan Osman Pazvantoğlu ile Halil ve İbrahim Begovi kardeşlerin mezarlarına çiçek sunuldu. Ardından topluluk, kitap tanıtımının yapıldığı Pazvantoğlu Camii’nin avlusuna doğru yürüyüşe geçti.

Katılımcılar şu eserlerle tanışma fırsatı buldular: Prof. Stoyanka Kenderova’nın “Vidin Şehri’nde Osman Pazvantoğlu Kütüphanesi (1837–1887)”, Basri Zilabid Çalışkan’ın “Tuna’nın Sessiz Şahitleri – Vidin’de Türk Mezar Taşları” adlı kitabı ile Halil ve İbrahim Ahmed Begovi kardeşler tarafından kurulan Vidin Türk Şefkat Derneği’nin 44. Yılına dair yeniden yayımlanmış ve çevirilerle zenginleştirilmiş anı kitabı.

Vidin Devlet Arşivleri Eski Müdürü Svetlana Krısteva, arşiv belgelerine dayalı olarak Ahmed Begovi kardeşlerin hayatı ve Vidin’de kurdukları dernek hakkında bilgi verdi.

Prof. Kenderova’yı, uzun yıllara dayanan yoğun araştırma çalışmasının ürünü olan bu değerli kitabı için tebrik ettik. Vidin Devlet Arşivleri tarafından düzenlenen dört bilimsel konferansta araştırmalarının belirli bölümlerini paylaşmış olmasından dolayı kendisine minnettarız. Ayrıca arşivimizde muhafaza edilen bazı belgelerin tercümelerine de katkı sağlamıştır. Kendisine, aramızda güvene dayalı bir dostluk kurduğu için teşekkür ettik.

Sayın Krısteva’ya, kültürel ve tarihî değerlere olan duyarlılığı ve katkılarından dolayı Vidin ve Montana Bölge Müftüsü Nejati Ali tarafından kristal bir plaket takdim edildi.

BTG Kurucusu ve Vidin'de Türk Mezar Taşları kitabının yazarı Basri Zilabid Çalışkan,
Bulgaristan Başmüftüsü Dr. Mustafa Hacı'dan tebrik plaketi alırken. 

Историкът Басри Зилябид Чалъшкан: Видин ще остане символ на съвместното съществуване, където миналото не разделя, а обединява хората в обща грижа за паметта

 

Прочети цялото интервю

VİDİN'DE ŞEFKAT KIRAATHANESİ (VAKFI) KURUCULARI HALİL VE İBRAHİM AHMET BEYOĞLU KARDEŞLERİN M-ANIT MEZARLARI

 ŞEFKAT KIRAATHANESİ KİTABI İÇİN TIKLAYINIZ

Türkün üç kıtada bıraktığı izler: Vidin

 

Vidin'de Osman Pazvantoğlu Kütüphanesi: Kütüphane Kataloğu (1837-1887), Stoyanka Kenderova

 

Vidin'de Osman Pazvantoğlu Kütüphanesi: Kütüphane Kataloğu (1837-1887), Stoyanka Kenderova. Daha önce bunun paylaşımını yapmıştık fakat kitabın kendisi şimdi elimize geçti. Kitap Bulgarca fakat İçindekiler ve Özet kısmı İngilizce. Ayrıca Katalog da latin harfleri ile transkrip edildiğinden Türk okuyucu tarafından da istifade edilir. 600 sayfa.

Vidin Türk Münevverlerinden HASİP AHMET AYTUNA: YAŞANTIMDAN ANILAR (Hatıralar)

Vidin Türk Münevverlerinden 
HASİP AHMET AYTUNA 

YAŞANTIMDAN ANILAR

Yay. Hazırlayan: 
Basri Zilabid Çalışkan

Yayın yılı: Sofya 2025

Basılı veya E-kitap olarak sipariş etmek isteyenler aşağıdaki mailden talepte bulunabilirler:
bulgaristanalperenleri@gmail.com 
Fiyat: Basılı 150 tl, e-kitap: 30 tl

 

TUNA'NIN SESSİZ ŞAHİTLERİ: VİDİN'DE TÜRK MEZAR TAŞLARI

 

TUNA'NIN SESSİZ ŞAHİTLERİ: VİDİN'DE TÜRK MEZAR TAŞLARI
Basri Zilabid Çalışkan,
Yayınlayan: Vidin Bölge Müftülüğü
Yayın yılı: 2024

BASILI veya E-kitap olarak sipariş etmek için talepte bulununuz. 
bulgaristanalperenleri@gmail.com
Fiyatı: Kargo dahil basılı fiyatı 480 tl.
E-kitap: 100 tl

Bulgaristan’dan Rusya’ya Götürülen Türk Kitabeleri ve Vasily Dmitrieviç Smirnov

OKUMAK İÇİN TIKLAYIN

Vidin'de Osman Pazvantoğlu Kütüphanesi Kütüphane kataloğu (1837-1887)

 Kitap tanıtımı

Vidin'de Osman Pazvantoğlu Kütüphanesi
Kütüphane kataloğu (1837-1887), Stoyanka Kenderova. 592 sayfa. Sofya St. Klement Ohridski Üniversitesi Yayınevi, Sofya 2024.

Vidin İstikbal Gazetesi ve Halim Özdemir

 

Vidin Şefkat Kıraathanesi hakkında yeni bir yayın

 

44 годишен юбилеен сборник на турското читалище “Шефкат” в гр. Видин на братя Халил и Ибрахим Ахмед Бегови

44. Yıldönümünü Gören Vidin’de Ahmet Bey Mahdumları Halil ve İbrahim Efendi Kardeşlerin “Şefkat” Yuvası Hatırası

Второ преработено и разширено издание Gözden geçirilmiş ve ilaveli ikinci baskı 

Basılı veya PDF sipariş için: 

bulgaristanalperenleri@gmail.com 

Basılı Fiyatı: 200 tl

Pdf Fiyatı: 50 tl

İçindekiler / Съдържание

Önsöz

Предговор

Vidin’de Ahmet Bey mahdumları Halil ve İbrahim efendi kardeşleri kimdir? ve “ŞEFKAT" kıraathanesi nasıl kurulmuştur

“ŞEFKAT” kıraathanesi umdeleri şudur

Tevliyetin başlanması

Şefkat” yurdunun bidayeti tesüsünden bu güne kadar heyeti mütevelliyeye dahil olan zevat

“Şefkat” kıraathanesinin bidayeti tesüsünden bu güne kadar varidat ve mesarifatını gösteren cedveldir

“Şefkat” yurdunun bidayeti tesüsünden bu güne değin okuma meraklılarına verilen stipendiyayı gösterir cetveldir

“Şefkat” yurdunun bidayeti tesüsünde bu güne değin fakir ve yoksullara verilen ianenin mikdarın gösterir cedveldir

“Şefkat” yurdunun bidayeti tesüsünden bügüne değin alınan gazeteler için verilen parayı gösterir cedvedlir

Как е основано Турското читалище “ШЕФКАТ”

Надпис на надгробната плоча на покойните братя

Ek / Приложение

VİDİN VE TÜRK ANITLARI

 VİDİN VE TÜRK ANITLARI

 

Yazan: Dr. Petar Mijatev (1906-1991)

Tercüme: Basri Zilabid Çalışkan

 

18. yüzyılın sonu ve 19. yüzyılın başlarındaki Vidin adı, Osman Pasbanoğlu adıyla yakından ilişkilidir (adı yazılı ve taş anıtlarda bu şekilde geçtiği için öyle yazılmıştır). Hiç bir yerde Pazvantoğlu şekline rastlamadık. Vidin'de günümüze ulaşan Türk eserlerinin büyük bir kısmı, padişah III. Selim’i yıllarca huzursuz eden bu önemli şahsın adını ve anısını taşımaktadır. Bugün Vidin'de​ nispeten az sayıda Türk anıtı korunmuştur, ancak yerel müze müdürü Vasil Atanasov Beyefendi ve Vidin müftüsü Hafız Sabit Efendi sayesinde bunlar iyi düzenlenmiş ve güvenli bir yerdedir. Vidin'in Türkçe yazılı eserlerini ve kitabelerini tanımak için şehri çok dolaşmaya gerek yok. Cami-i Cedid'in (yeni cami, Osman Pasbanoğlu camisi) avlusunda neredeyse tüm anıtlar toplanmış ve iyi düzenlenmiştir.

Sağ'da cami duvarına dayalı mezar taşları ve kütüphane

Burada mermer mezar taşları ile birlikte bir zamanlar var olan fakat artık yıkılmış okulların, şadırvanların, camilerin ve çeşmelerin üzerinde bulunan güzel içerikli kitabeler ve güzel süslemelerle bezenmiş mermer levhalar vardır. Bu kitabelerin bazılarında, askeri faaliyetlerinin yanı sıra kitap toplama işiyle de uğraşan Vidin valisi Osman Pasbanoğlu'nun adını okuyoruz (caminin avlusunda, taş kütüphane bugün hala ayaktadır. Bazıları çok eski ve edebi açıdan değerli olan 150-200 kadar el yazması günümüze kadar korunmuştur), okul inşaatları, o bölgede pek fazla bulunmayan su depoları, camiler, çeşmeler vb. Osman Pasbanoğlu, bu inşaat ve kültürel faaliyetle sadece dindaşlarının değil, aynı zamanda onu adil bir hami olarak gören baskı ve işkence altındaki Hıristiyan halkın da güvenini kazandı.

Osman Pasbanoğlu'nun mezarı bugün Mustafa Paşa Camii'nin avlusunda özenle korunuyor. Baş taşında şu yazı bulunmaktadır (serbest tercüme):

 

"Ey dindar adam, ölüler için dua eden sen, benim halimden ibret al ve elinden geldiğince herkese iyilik yap. Bil ki, ahirette hesap verme günü vardır, dolayısıyla nefis bedenden ayrıldığında, yaptığın iyilikleri orada dile getirmelisin. Pasban’ın zavallı oğlu Osman'ı da dua ederek hatırla ki, kendin için de iyi bir şey yapmış olursun, 1221" 1806-7.

Baba Vida kalesinde de birçok Türkçe kitabe korunmuştur. Tuna Nehri'nin kenarında şunları okuyoruz:

"Sözü kanun olan cihan hükümdarı Sultan (III.) Ahmed…

Saygıdeğer Mustafa Paşa onun muhafızı ve sırdaşıydı.

Tuna nehrinin kıyısına düşmana karşı bir savunma duvarı (sur) inşa ettirmişti ki, nasıl bir duvar!

Belki de Büyük İskender'in kalesi de buradaydı... Bu kale surun içinde alnında

ben olan bir dilberden başkası değildir.

1132/1719”. Camide toplanan Türk taş anıtlarının yanı sıra müzede birkaç tane daha var, Baba Vida kulelerinden birinde de bulunmaktadır. Pazar Kapı kitabesi, Yahya Camii ve Vidbol'a giden yol üzerinde Vidin'e yedi kilometre mesafede Çoban Köprü var.

Ülkemizde Türk eserleri gereksiz, naif, anlamsız eserler olarak görülmektedir. Bu öyle değildir. Trak, Got, Roma, Bizans ve Bulgar kültürleri burada inceleniyor. Türk eserlerini görmezden gelip küçümseyemeyiz.

Not: Bu makale 1938 yılında Bulgarca olarak Sofya’ya yayınlanan Zora gazetesinde basılmıştır. (sayı 5741)

***

Hakşinas Türkolog Prof. Dr. Petar Mijatev Kimdir?

1906 yılında Pazarcık iline bağlı Peştera kasabasında doğdu. 1925-1927 yıllarında Sofya Üniversitesi'nde tarih ve hukuk okudu. 1931 yılında Budapeşte Üniversitesi Türk Filolojisi bölümünden felsefe doktoru olarak mezun oldu. 1931-1932'de İstanbul’da ihtisas yaptı, M. Fuat Köprülü ve Ahmet Refik’in derslerine iştirak etti. Ardından Plovdiv Arkeoloji Müzesi'nde idarecilik (1932-1933), 1934 yılında Sofya'da öğretmenlik yaptı. 1935-1942 döneminde Sofya Milli Kütüphanesi Şarkiyat Dairesi'nin başkanlığını yaptı. 1942'den 1945'e kadar Budapeşte Üniversitesi Bulgar Enstitüsü'nün direktörlüğünü yaptı ve Bulgar tarihi ve dilbilimi hocası olarak görev yaptı. 1945-1947'de Sofya Üniversitesi'nde Macar dili dersleri verdi ve 1947'den 1976 yılına kadar Bulgar Bilimler Akademisi’nin arşiv dairesi, tarih enstitüsü, balkan araştırmaları enstitüsü bölümlerinde çalıştı. 1991 yılında Sofya'da vefat etti. Türk okuru kendisini 1987 yılında Türkçe’ye çevrilen Bulgaristan’daki Osmanlı Anıtları isimli eseriyle tanımaktadır.