Bakalım daha kimler ajan çıkacak!

Bakalım daha kimler ajan çıkacak!

Bulgaristan Komünizm Dönemi Ajanlarını Açıklama Komisyonu'nun 01 Kasım 2017 tarihinde 2-1116 No'lu kararıyla açıkladığı listede Necmettin Hak (Nejmedin Ahmed Mehmed/Нежмедин Ахмед Мехмед) adının bulunması beni çok derinden üzdü. Neden diyecek olursanız, kısaca yazayım özellikle genç arkadaşlar için...

Bulgaristan'da Türk Milli Kurtuluş Hareketi
Kim tarafından kuruldu? Bulgar istihbaratı mı?
Yoksa kurduğu söylenenler tarafından mı?

1984'te Türklerin adları zorla değiştirilince Necmettin bey ve arkadaşları Bulgaristan'da Türk Milli Kurtuluş Hareketi'ni kuruyor. Belli bir zaman sonra "Sofya'da okumuş, akıllı bir adam var" deyip Ahmed Dogan'a gidiyorlar. Onu da aralarına katıp, "bu işi en iyi sen idare edersin" deyip liderliği ona bırakıyorlar. Daha doğrusu N. Hak bırakıyor, büyük bir feragat örneği gösteriyor. Hatırladığım kadarıyla İbrahim Tatarlı'nın HÖH'ü anlattığı kitabında olacaktı, Necmettin Hak'ın "silahlı mücadele" taraftarı olduğu, Dogan'ın ise "barışçıl mücadele" taraftarı olduğu yazıyordu. Tabii bunlar Dogan'ı hep öne çıkarma, parlatma cümleleri... (Bilmeyenler için: Ahmed Dogan'ın ajan olduğu çok önceden açıklandı. Bulgaristan'da bunu bilmeyen yok.)

Necmettin Hak benim gözümde tertemiz bir Dobrucalı idi. Sofya'da sadece bir iki defa görüştük, sohbet ettik. Kendisi hakkında fazla bir bilgim yok. Ancak bir gün hatıralarını yazar mı diye hep bekledim. Bundan sonra da bekleyeceğim. Umarım yazar. 

Bulgaristan Türklerinden adı "ajan" olarak çıkan hiç bir kimse de çıkıp "Evet dostlar, ben zamanında istemeyerek, zorlanarak bu işi yaptım. Pişmanım." demedi veya ben duymadım. 

Necmettin Beyin comdos.bg sayfasında verilen kartında "ihanet sebebiyle ajanlığının düşürüldüğü" yazıyor. Bilmem ki, bu durum onu affettirebilir mi?

Basri Zilabid

22.04.1977'de önce "Kerim" daha sonra "Neno" kod adıyla kayıtlara geçmiş,
1986'da  "ihanetten" düşürülünceye kadar devam etmiş. 

ESKİCUMA ŞEHRİ, ESKİ VE ŞİMDİKİ HALİ

Eski fotoğraf Lübomir Yurukov, yeni fotoğraf Mehmedemin Mehmedeminov
tarafından temin edilmiştir. Her ikisine teşekkür ederiz. 

BULGARİSTAN ALEVİLERİ

Bu kitap aşağıda resmi verilen Bulgarca Bulgaristan Alevileri kitabının Türkçe tercümesidir.
Yazar  İvaniçka Georgieva'dır. Sofya Üniversitesi Yayınları arasından 1991 yılında çıkmıştır. Türker Acaroğlu tarafından Türkçeye tercüme edilmiş ve 1998 yılında İstanbul'da yayınlanmıştır. 

BULGARİSTAN TÜRKLERİNİN GİYİM KUŞAMLARI: ERKEK TAKKESİ

Resim, Rusçuk iline bağlı Yudelnik Köyü Camisindendir.
 Sarıklı olan Rusçuk müftüsü Yücel H. Hüsnü Bey, yanındaki amcamız ise Cami Encümenliği yetkilisidir. Amcamızın başında taşıdığı ve halkımız arasında "antenli" tabir edilen takke Bulgaristan Türk erkeklerine özgüdür. Bulgaristan'da bu şapkayı giymiş birisini görürseniz o %99 Türktür. Ama o püskül, yani anten mutlka bulunacak.
Komünizm zamanında o püskülü komunistler gördüğü yerde keserlerdi. O püskül Türklük alameti idi. Bu tip şapka Bulgaristan Türklerinin sembollerindendir. Mamafih bazı Balkan ülkelerinde de kullanılmaktadır. 

Bulgarca Türk Dili Grameri - Fonetik, Morfoloji ve Sentaks

Sofya'dan alıp kitaplığımıza kattığımız
eski Türkologlardan Gılıb Gılıbova ait
Bulgarca Türk Dili Grameri - Fonetik, Morfoloji ve Sentaks adlı kitap.
Bu ikinci baskısı 1957 yılında yapılmış olup ilk 1949 yılı baskısından daha iyidir. Bunu bizzat yazar önsözünde ifade etmiş ilk baskıdaki bazı hatalar veya eksikliklerin düzeltildiğini belirtmiştir.

GILIB DİMİTROV GILIBOV  (Edirne, 1892 - Sofya, 1972)  

Gılıb Gılıbov 25 Şubat 1892 yılında Edirne’de doğdu. İstanbul’un meşhur Galatasaray Lisesinde burslu öğrenci olarak okudu (1904-1912). Filibe’de de Fransız Kolejinde öğrenim gördü (1913-1914). Sofya Üniversitesi Hukuk Fakültesinden mezun oldu (1919).  Gılıb Gılıbov, Türkoloji alanında çalışmalarına 1936 yılında başladı. XX. yüzyılın başlarında Sofya Üniversitesinin o zamanki Tarih-Filoloji Fakültesinde serbest seçmeli bir ders olarak Türk dilinin (Osmanlıcanın) okutulmasına başlandı ve ilk okutman Stoyan Tilkov ve ondan sonra da 1936 yılına kadar Dimitır Gacanov bu dersleri okutmuştur. D. Gacanov’dan sonra Gılıb Gılıbov bu dersleri okutmuştur. Gılıbov’un İslâm hukuku ve Osmanlı kaynaklarına ilişkin araştırmaları vardır.  1952’de Sofya Üniversitesinde Türk Filojisinin bir anabilim dalı olarak açılmasıyla Türk dili ve edebiyatı öğretimi bilimsel raylara otutturulmuştur. İlk öğretim elemanları Gılıb Gılıbov ve Rıza Mollov olmuştur. Bu iki muhterem hoca Türk Filolojisi Anabilim Dalının kurucuları olmuşlardır.  Gılıb Gılıbov, Türk Filolojisinde öğretim görevlisi, daha sonra kıdemli öğretim görevlisi olarak öğrencilere uygulamalı Türk dili ve Osmanlıca derslerini okutmuş, 1965 yılında emekliye ayrılmıştır. Bir Osmanist olarak da bilinen Gılıbov, her şeyden önce bir Türkolog olarak Bulgaristan bilim tarihinde yerini almıştır. Türkçenin gramerini Bulgar dilinde ilk yazan Gılıbov olmuştur (1949). Kitaba Bulgaristan dışında da yüksek değer verilmiştir. İkinci düzeltilmiş baskısı 1957’te yapılmıştır. Bulgar Bilimler Akademisinin yayımlamış olduğu Türkçe-Bulgarca Sözlük’ü hazırlayanlardan biri de Gılıb Gılıbov’dur. 

Başlıca Eserleri: 

Турска граматика (Turska gramatika) [Türkçe Gramer] София 1949; 1957.

Турско-български речник (Tursko-Bılgarski Reçnik) [Türkçe-Bulgarca Sözlük], Съставили: Н. Ванчев, Г. Гълъбов, Г. Класов, Тр. Попов и В. Шанов. Под редакцията на академик Стоян Романски, БАН, София-1952; 

Софийски махали, пазарища и села, споменати в кадийски регистър от 1550 година (Sofiyski mahali, pazarişta i sela, spomenati v kadijski registır ot 1550 godina) [1550 Yılından Kalma Kadı Defterinde Adları Geçen Sofya Sokakları, Pazarları ve Köyleri] - Известия на Българското географско дружество, кн. I (II), София, 1953; 

Помагало за изучаване на турски език по арабската азбука (Pomagalo za izuçavane na turskiya ezik po arabskata azbuka) [Türkçeyi Arap Alfabesiyle Öğrenmek için Yardımcı Ders Kitabı], София 1954; 

Османо-турски текстове (Помагало за изучаване на османо-турския език) (Osmano-turski tekstove (Pomagalo za izuçavane na osmanoturskiya ezik)) [Osmanlıca-Türkçe Metinler (Osmanlı Türkçesini Öğrenmek İçin Yardımcı Ders Kitabı)], София 1965.

BULGAR OSMANİSTLERDEN: BORİS NEDKOFF

Almanca olarak 1942'de yayınladığı doktorası
2 yıl sonra 1944'te Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi'nde
 Dr. Şinasi Altundağ tarafından Türk okuruna tanıtıdı. 

Uluslararası akademik litaratürde adı Boris Christoff Nedkoff şeklinde olan BORİS HRİSTOV NEDKOV (Veliko Tırnovo, 1910 – Sofya, 1975) 19 Eylül 1910 yılında Bulgaristan'ın Veliko Tırnovo şehrinin Vırbovka köyünde doğdu. Bulgaristan Başmüftülüğüne bağlı ve sadece müslümanların eğitim görebildiği Şumnu’daki Medreset’ün Nüvvab'ta (kadı yardımcısı yetiştiren okul) devletin özel isteği ve bursu ile okumuştur. Burada ileri derecede Arapça ve İslami ilimler öğrenmiştir. Daha sonra Sofya’da da Klasik lisede okur. (1931) Bulgaristan Eğitim Bakanlığının sağladığı bursla Berlin Üniversitesi Türkoloji Bölümünde okumuş, yine burada Bulgaristanla ilgili Osmanlı İmparatorluğunda Cizye konulu doktora tezini savunmuş (1941) ve felsefe doktoru unvanını almıştır. Sofya'da Millî Kütüphanenin Şarkiyat Şubesinde yönetici olarak çalışır (1942-1961). Sofya Üniversitesi Türk Filolojisi Anabilim Dalında çağdaş Türk dili grameri derslerini önce dışarıdan sonra da kadrolu olarak okutmuştur (1959-1960). 1961-70 yılları arasında Osmanlı diplomasisi ve paleografisi doçenti, 1971’deprofesör olur.
Verdiği dersler: Çağdaş Türk dili grameri-morfoloji ve sentaks; Osmanlı diplomasisi ve paleografisi. Her iki disiplinden de derslerini Bulgarca olarak okutmuştur.
Başlıca Eserleri:
1. Osmanoturska diplomatika i paleografiya. za studentite po orientalistika pri Sofiyskiya Universitet Kl. Ohridski ) [Sofya Üniversitesi Oryantalistik Anabilim Dalı Öğrencileri İçin Osmanlı Diplomatik ve Paleografyası], Sofya, 1. cilt 1966; 2. cilt 1975;
2. Vostokovedenie v Bolgarii (rusça) [Bulgaristan’da Şarkiyat] - Советское востоковедение, кн. 4, 1958. Hristo Gandev ile birlikte;
3. Bılgariya i sısednite zemi prez XII v. spored Geografiyata na İdrisi [İdrisi’nin Coğrafyasına Göre XII y. Bulgaristanı Ve Komşu Toprakları] Sofya 1960;
4. Turski izvori za bılgarskata istoriya [Bulgaristan Tarihine Dair Türk Kaynakları] Sofya, 1966 (kollektiv ile birlikte);
5. Bılgarsko-Turski Reçnik [BulgarcaTürkçe Sözlük] Sofya, 1964. Salih Baklaciev ile birlikte.

Dr. Şinasi Altundağ'ın 1944 yılı DTCF Dergisinde çıkan tanıtım yazısından bir cümle: 
"Nedkoff, dini taassubun tesiriyle bir çok hristiyan müelliflerinin aksine olarak, Osmanlı İmparatorluğunun parçalanmasını geciktiren en önemli amil Türk devlet ricalinin vicdan, disiplin ve adalete dayanan idaresidir, diyor." 

Makele PDF olarak kitaplığımızda mevcut olup ihtiyacı olanlara verilebir.
iletişim: bulgaristanalperenleri@gmail.com 

KÖSTENDİLLİ SÜLEYMAN ŞEYHİ HAKKINDA İKİNCİ DOKTORA YAPILDI

Balkanlar'da en velüt mutasavvıflardan olan Köstendilli Süleyman Şeyhi Efendi hakkında ilk doktora

Ali Yılmaz tarafından Ankara İlahiyat Fakültesinde yapılmış ve 1985 yılında Kültür Bakanlığı tarafından basılmış idi. 30 yıl sonra Birol Yıldırım hocamız Erzurum Atatürk Üniversitesinde KÖSTENDİLLİ SÜLEYMAN ŞEYHÎ EFENDİ HAYATI, ESERLERİ VE TASAVVUFÎ GÖRÜŞLERİ adlı ikinci bir doktora çalışmasına imza attı. Değerli hocamız Önsöz'de bizlere teşekkür etme ali cenaplığında bulunmuşlar, lütfetmişler... Ayrıca Bulgaristan Alperenleri blog sitemizi kaynakçada göstermişler, teşekkür ederiz. Böyleye ilk defa blog sitemiz bir akademik çalışmaya da girmiş oldu. Değerli Birol Yıldırım hocamıza Kastamonu Üniversitesi İlahiyat Fakültesindeki ilmi hayatında daha nice başarılar diliyoruz. 

Tez metnine YÖK'ün https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adlı sitesinden ulaşılabilir. 

BTG Editörü

"Çingenelerin İslamlaşması, Bulgaristan'ın toprak bütünlüğüne büyük bir tehdittir".

Bulgaristan’ın en çok satan gazetelerinden “24 ÇASA”, 6 Eylül 2017 tarihinde resmi olmayan ancak sızdırıldığı anlaşılan istihbarat birimlerinin raporunu yayınladı. Buna göre “Çingenelerin Müslümanlaşması, Bulgaristan’ın toprak bütünlüğüne büyük bir tehdit” imiş.

Gettolarda yaşayan marjinalleşmiş grupların çok kolayca Türkiye ve İslam dünyasından gelen yabancı din adamlarının etkisinde kaldığı belirtilen raporda, Çingene gruplarının belli bölgelerde yoğunlaşmasının, Bulgaristan'ın toprak bütünlüğüne aykırı, özerk bölgeler oluşumuna dair fikirlerin doğabileceği sonucuna varılıyor.

İnsan hakları savunucusu Prof. Mihail İvanov olaya sert tepki gösterdi.

Prof. İvanov konuyla ilgili şöyle konuştu:

“Bulgar istihbaratının “uzman sıfatıyla” hazırladığı rapor nefretimin uyanmasına neden oldu. Ben gerçekleri istihbarattan öğrenmek isteyen biri değilim, fakat entrika yapılmasına kesin karşıyım. Çünkü Devlet İstihbarat Ajansı’nın hazırladığı gizli ve yayınlanmamış rapordan sızdırılan bilgilerle haber ve yorum yapmak provokasyondur. Uzman kişilerce kaleme alınan raporda “Çingene vatandaşların İslamlaştırılması ülkemizin bölünmesi için en büyük tehlikedir iddiası” “24 çasa” (24 saat) gazetesinde yayınlandı. Bulgaristan’da Çingenelerin İslamlaştırılmasından söz edilmesi bir kara cahilliğin eseri olmalı. Bu yalan yanlış yorumları yazanlar acaba şu gerçekleri biliyorlar mı?

1)      1865 yılında Tuna Vilayeti’nin Büyük Valisi Mithat Paşa tarafından yapılan bir nüfus sayımı sonuçlarına göre, % 77’si Müslüman olan Çingenelerin sayısı 32 694 kişidir.

2)      1874-75 yıllarında Osmanlı İmparatorluğu nüfus sayımı ve Rus konsolosu Nayden Gerov’un kayıtlarında yer aldığına göre, Filibe sancağında  % 90’nı Müslüman olan 13 893 Çingene yaşamaktadır.

3)      Aynı nüfus sayımı sonuçlarını analiz eden Rus diplomat Teplov’a göre, onun Bulgaristan olarak adlandırdığı Trakya ve Makedonya gibi Osmanlı topraklarında % 92’si Müslüman olan 130 762 Çingene yaşamaktadır.

Bu rakamlara göre, 1877-78 Türk-Rus Harbi öncesi bu topraklarda yaşayan Çingene nüfusun hemen hemen hepsi Müslümandır. Fakat olaya biraz daha derinlemesine bakalım. “Uzman” geçinen çevreler şu gerçekleri biliyor mu acaba dersiniz:

1)      Bulgaristan Komünist Partisi Merkez Komitesi danışmanı Kolev’in verilerine göre, 1960-61 yıllarında 120 bin Müslüman Çingenenin isimleri değiştirildi.

2)      1981-83 döneminde, İç İşleri Bakanlığının periyodik bülteninde yayınlanan bilgilere göre, (22.07. 1983) 230 897 Müslüman Çingenenin daha isimleri değiştirilmiştir. 

Bu rakamlar, Bulgar devletinin değişik dönemlerde ülkemizde yaşayan Çingene nüfus sürekli eritme ve asimilasyon siyasetine hedef olmuş ve isimleri değiştirilerek Bulgarlaştırılmıştır. Bu dönemde, onların bir kısmı, köklerine yani babalarının ve dedelerinin dinine İslam’a dönüyorlar. Ve Bulgar istihbarat uzmanları gelişen süreci İslamlaşma olarak görüp Bulgaristan toprak bütünlüğü için en büyük tehlike olarak görüyorlar. Ülkemizde birçok bilim adamı profesör, dilimizde olmayan “konverti” (mühtedi) sözünü kullanarak, atalarının dinine dönen bu insanlarla alay ediyorlar. Bu, Bulgaristan’daki Müslümanlığa, İslam dinine karşı bir kışkırtmadır. Bu gelişmeler yeni bir uluslararası gerginlik yaratacak niteliktedir. Yapılan milli güvenliğimize karşı bir kışkırtmadır. Ülkemizdeki Müslümanların bu gelişmeleri ciddiye almayacağını umuyorum. Bugün Bulgaristan’ın milli güvenliği için büyük tehlike, Güney Bulgaristan’da bazı getto-mahallelerde yaşayan Müslüman Çingeneler değil, bu konuda “uzman” geçinip yalan yanlış rapor yazanlardır.

Belene: Ölüm tarlası!, Tarık Sezai Kartepe

Belene: Ölüm tarlası!

Kamyonlara tıkış tıkış doldurulan ilk kafile, zifiri karanlığı yırtan vahşi doğadan gelen sesler eşliğinde Belene’ye ulaşmıştı.

Günlerce aç susuz bitab kalmış, kımıldamadan duran, elleri ayakları bağlı mahkumlar, kasadan itilerek iki metreden aşağı yuvarlandı.

Tortop olmuştu, her biri. Omuzlarının ve dizlerinin dayanılmaz acısına aldırmadan ayağa kalkmaları emredildi.

Kafa travması yaşıyordu, pek çoğu.

Osmanlı’da 4 asır huzur ve bereket kokan 80bin dönümlük Belene, kara günlere namzetti.

Dudakları susuzluktan gövermişti. Daha bir yudum suya kavuşmadan apar topar ormana götürülenler, belleri kadar kalın odunları çektiler, durmadan.

Düşen vuruluyor;  vurulan, torbaya konup Tuna’ya bırakılıyordu.

Yılanlar timsahlar, daha suya düşer düşmez etini kemiğinden ayırıyor, fıtratlarının gereğini yapıyorlardı.

Ne de olsa onlar hayvandı, Bulgar değildi.

Varnalı Muhammed, Hasköylü Kazım, Pazarcıklı Yusuf, Yukarı Cumalı Emin, Kırcaalili Necmi, Orhaniyeli Davut, Harmanlılı Bekir, Plevneli Sebahattin…

Gölgenin en uzun olduğu vakitte düdük sesiyle binler toplanıyordu.

Menüde domuz kulağı vardı. Daha ilk kaşıkta kusanlar, bir uyarıyla irkildiler: “Yaşamak için yemelisiniz!”

Dünyada cehennemi yaşamaktı, bunun adı. Bulgar, ne çabuk Bizans günlerine dönmüştü.

Mahkumların yüzünde haklı bir gurur okunuyordu. Herbiri köyünde kentinde devleşmişti.

Nuri Turgut Adalı, daha dün sınıfında ilim saçan bir ışıkken şimdi buradaydı.

Daldı gitti, gözleri. “Öldürenler gafil, ölenler haklı; düşünen kafalar zindanda saklı” idi.

“Özgürlük uğruna her şey yapacak; Marks’a değil ancak Hakk’a tapacak; karanlığı bir gün yurttan kovacak”tı.

Kampta her dakika ölüm var; ama mezarlık neden yoktu?

Oturduğu sandıktan dayanılmaz bir koku gelir.

Sorar gardiyana:

“Nedir bu?”

“Senin gibi bir mahkum. Öldü. Şimdi onu domuzlara atacağız.”

Roman/Pomak/Türk mahkumların sonu bu idi.

İşte götürülüyor. Az sonra bir domuzun kursağında yok olup gidecek.

Ama ahirette tüm azaları bir araya geldiğinde hesap soracak, tüm katillerden.

Adalı’nın 23 koca yıl geçmişti. Almadığı ceza, girmediği cezaevi kalmamıştı.

Neler görmüştü, bu gözler!

Ağaç çekerken kenara birkaç odun ve ip bırakan mahkumlar, sayımdan sonra kıyıya iner, derme çatma sal yapıp Tuna’yı aşmanın yoluna bakarlardı.

Çok geçmeden izlenirler, Tuna mezarları olurdu. Kurtulabilen birkaç kişi için adeta cennete kavuşmaktı, sınırın öte yakası.

Yakalanmak ölmekten zordu. Karanlık zindanlarda çarmıha gerilirler, aç fareler ayak parmaklarından başlayarak koskoca bedeni birkaç dakikada yok ederlerdi.

Çığlıklar Belene’nin her yanından duyulur; sabahlara kadar süren işkence faslı 100bin mahkumun sonu olurdu.

Herbiri bir önderdi halkı için. Aleksandır, İvanka, Nikol olmayı reddetmişlerdi.

Hilal haça galip gelecekti; giden bir bedendi, feda ederdi.

Yiğit kadınlar ise dağılmışlardı, her bir cezaevine…

Filibeli Emine, İslimiyeli Yasemin, Aydoslu Fatıma, Vidinli Ayşe… Asla olamazdı, Monika, Melis, Emilya, Katrin…

Çünkü isim kimlikti. Kimliğini düşüren yolunu kaybederdi.

Kavurucu sıcakta tarlalarda ırgat kadınlar, kokusuna hasret yavrularını özlüyor, iki satır yazamıyorlardı.

Gün oldu, Ankara kapıları açtı. Bulgar’ın istediği tam da buydu. ‘Müslümansız Bulgaristan’ emeline hizmet ediyordu, 2 başkent.

 Terkedilen mülkler, Jivkov’un gangsterlerince iç edildi. Boşaltılan Bulgaristan, gönül eri Sarı Saltuk ile cihad eri 2. Murat’ı bekliyor.

6 aylık Türkan bebek katillerinin bulunmasını istiyor.

Tarık Sezai Karatepe

BALKANLARDA ZAMAN: DİL, TARİH, HAFIZA

ŞUMNU ÜNİVERSİTESİNİN BİLİMSEL YAYINI
2014

ŞUMNU ÜNİVERSİTESİNDEN TÜRKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ

BALKANLARDA GÜNLÜK HAYATIN GEÇTİĞİ MEKANLAR

ŞUMNU ÜNİVERSİTESİ'NİN BİLİMSEL YAYINI
2015

MAHMUD NECMEDDİN DELİORMAN'IN ESERLERİ

UHUVVET GAZETESİ - RUSÇUK

Rusçuk'ta Rüşdiye Mektebi.
Bugün de ayakta olan bina Rusçuk İmam Hatip Lisesi'nin kız kısmı olarak hizmet vermektedir.

 

SÖZÜM YOK, TURHAN RASİEV

Bulgarca

bizimgazete.bg'den 

TURHAN RASİEV: Bulgaristan Mizah Edebiyatında Marka Bir İsim!

Turhan Rasiev’in 73. doğum yılı dolayısıyla bu yazıyı kaleme almak üzere kendisinden izin istediğimde, daha önceki yazılarında beni hep övdün, yaz, ama aşırı bir söz bulursam, darılırım dedi. Kendisi Ocak ayı doğumlu. Ama sırrını bir türlü çözemediğim bir nedenle, doğum gününün hep Ekim ayında kutlanmasında ısrar eder. Sabahattin Ali Halk Kültür Evi ve Türk Kültür Derneği yönetimi olarak özel bir etkinlikle doğum gününü kutlamak istedik. Şimdi Nisan ayı, Ekim’de yapın ne yapacaksanız deyince, eybette erteledik etkinliği.

Turhan Rasiev 28 Ocak 1942’de Varna ili General Kiselovo köyünde dünyaya gelmiş olsa da sekizinci ve dokuzuncu sınıfı Dobriç Lisesi’nde bitiriyor. İlk edebi denemelerine de burada başlıyor. Önce Türkçe, daha sonra Bulgarca yazıyor. Sonraları Varna İktisat Fakültesi’nden mezun oluyor.

Daha önce çeşitli vesilelerle Turhan Rasiev hakkında yazdığım yazılarda da özellikle vurguladığım gibi, ister Türkçe, ister Bulgarca yazsın, üstad kendine sadık kalıyor. Hiciv onun için gelişigüzel bir amaç değil. Turhan’ın hicvi ne kötü niyetli, ne de karamsar. Asıl isteği iyimser tebessümle okurunu düşündürmek. Turhan boyuna birilerini “iğneliyor”, ama Doğu’nun iğne terapistleri gibi iyileştirmek niyetiyle. Onun fıkralarında, taşlamalarında, epigramlarında şeytanı kuyruğundan tutup çekme diye bir şey yok. Turhan’ın eserlerinde kötülüğe, haksızlığa, edepsizliğe, gaddarlığa karşı, aydınlıkçı şakaya bürünmüş sarsıcı bir çatma, sataşma var. Gazete ve dergilerde yayınlanan yapıtlarında olduğu gibi, çıkardığı yaklaşık yirmi mizah kitabında Turhan Rasiev, hayatın gülünç anlarını yakalama, gözlenimlerini sanat eserine dönüştürmedeki yadsınmaz ustalığını çoktan kanıtladı.

Turhan’ın hayatın cilvelerine kendine göre bir bakış açısı var.

Turhan’ın taşlamaları son derece net. Çarpıcı kafiyeleri ve özgül sunumuyla insanı farkına varmadan güldürüyor, ardından düşündürüyor. Onun hiciv iğnesinin ucu insanoğlunun diğer müelliflerin göremediği veya yazmaya cesaret edemediği kusurlarına yönelik.

Toplumsal ve politik yaşamdaki yolsuzluk ve haksızlıklara karşı Turhan’ın hiç mi hiç tahammülü yok. Sonuçlarına aldırmadan cesaretle üzerlerine gidiyor. Ama onun uyarıcı eleştiri okları, her şeyden önce, insanların kusurlarını, zaaflarını hedef alıyor. Verdiği mesaj çok net: İnsanları günlük hayatta ve toplumsal ilişkilerinde daha insancıl olmaya davet ediyor. Kendisi tam da öyle davranıyor. Şaşırtıcı derecede insancıl bir sanatçı Turhan Rasiev.

Bizlerin ona karşı duyduğu sevgi ve derin saygı, inkâr edilmez yeteneğinden, aldığı onlarca ödülden çok, hiç de kolay olmayan kaderine, içinde bocaladığı zorluklara rağmen, insancıllığını mucizevi bir şekilde koruyabilmiş olmasından kaynaklanıyor. Varna Türk Kültür Derneği başkanlığını kabul etmesi için ne diller döktüm, bir ben bilirim. Geçirdiği ağır bir ameliyattan hemen sonra bu görevinden istifa etti, gecikmeden yeni yönetim kurulu ve yeni başkan seçilmesi için ısrar etti. İşte Turhanla biz bu sebeplerden dolayı onur duyuyor, övünebiliyoruz. Tam 28 yıllık dostluğumuz boyunca bir defa olsun beni kırmayan, hiç bir ricamı reddetmeyen iyi yürek bu büyük insana minnettarım. Eminim ki, eserleri dünyanın birçok ülkesinde mizah dergilerinde basılmaya devam edecektir. Çünkü Turhan Rasiev çalışmaktan zevk alıyor. Yeni yeni eserler yaratıyor. Hiç şüphem yok ki, Ekim ayında yapacağımız etkinlikte yeni yeni taşlamalarla bizleri güldürecek, düşündürecek. Şunu da mutlaka belirtmek isterim: Turhan Rasiev yalnız mizah ve hiciv yazarı değil. Türkçe, Arapça ve Farsça Kökenli Bulgar Soyadları başlıklı yaklaşık 200 sayfalık Bulgarca çıkardığı kitap, Ermeni, Yunan, Yahudi, Leh, Rom, Rus, Türk ve Ukrayna Halk Hikmetleri başlıklı 105 sayfalık Bulgarca basılan kitabı bunun yalnız iki örneği.

 Rüstem Aziz

                                                                                              

BENİM ARKAM              

Herkesin vardır arkası:

Amcası veya... dayısı.

Olsa da bana yan bakan,

Korkmam, arkam ANAVATAN!

KOMÜNİZM HATIRASI

Bir şamardan aldık hızı

Enselerimiz hâlâ kırmızı!

RUSE, RUSÇUK İKEN: Georgi Çendov

Bulgarca
Son Osmanlı döneminde Rusçukta genellikle Bulgar hayatını anlatır. 

Tuna boyunda Rahova liman kasabası (1878'e kadar), Nikola Kotsev

Bulgarca
Türk gazeteci Mehmed Behçet Perim, Ahali gazetesini uzun yıllar bu kasabada çıkarmıştır. 

RODOPLARDAKİ SON TÜRK KATLİAMININ İÇ YÜZÜ

RODOPLARDAKİ SON TÜRK KATLİAMININ İÇ YÜZÜ
İstanbul 1972, 32 sayfa 

Bulgar İstihbaratı 1972 yılında Türkiye'de yayınlanan 32 sayfalık bu risaleyi tıpatıp hatta fazlasıyla (ay yıldız Türkçe'sinde yok) tercüme ettirip gündemine almış.

Rodop-Bulgaristan Türklüğü Faciasının İç Yüzü...

İstanbul, Mart 1976, 32 sayfa

RODOP-BULGARİSTAN TÜRKLERİ TARİHTEN SİLİNİYOR MU?
İstanbul, Mayıs 1976, 32 sayfa

KARANFİLLER UYANDI (şiir kitabı), Niyazi Hüseyin Bahtiyar

17 Şubat 1927’de Turnaovası köyünde dünyaya gözlerini açan Niyazi Hüseyin Bahtiyar, ilkokul ve rüştiye eğitiminden sonra Şumnu’da “Nüvvab” okulunu bitirdi. Sofya Üniversitesinin Türkoloji bölümünün ilk öğrencilerinden biri oldu ve sonrasında öğretmenlik yapmaya başladı. Asıl mesleği öğretmenliktir ancak edebiyat yönü de onun için bir meslek olmuştur. Üniversite öğrenciliği yıllarında “Yeni Işık” daha sonrasında da “Yeni Hayat” gazetelerinde görev almıştır.

Devamı: Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (2012) 5/2, 34-45.
 Rodoplardan Bir Ses: Niyazi Hüseyin Bahtiyar. Yazan: Yrd. Doç. Dr. Erol Sakallı 

TUNA NEHRİ AKMAM DİYOR (roman), Rupert Furneaux

GAZİ OSMAN PAŞA PLEVNE SAVAŞI ESNASINDA 40 YAŞINDA İDİ

RUMELİ'DEN TÜRK GÖÇLERİ, BİLAL N. ŞİMŞİR

Bulgaristan Osmanpazarlı olan Bilal Nuri Şimşir'in muhalled eseri..