 |
| Bu kitap aşağıda resmi verilen Bulgarca Bulgaristan Alevileri kitabının Türkçe tercümesidir. Yazar İvaniçka Georgieva'dır. Sofya Üniversitesi Yayınları arasından 1991 yılında çıkmıştır. Türker Acaroğlu tarafından Türkçeye tercüme edilmiş ve 1998 yılında İstanbul'da yayınlanmıştır. |
 |
 |
| Resim, Rusçuk iline bağlı Yudelnik Köyü Camisindendir. Sarıklı olan Rusçuk müftüsü Yücel H. Hüsnü Bey, yanındaki amcamız ise Cami Encümenliği yetkilisidir. Amcamızın başında taşıdığı ve halkımız arasında "antenli" tabir edilen takke Bulgaristan Türk erkeklerine özgüdür. Bulgaristan'da bu şapkayı giymiş birisini görürseniz o %99 Türktür. Ama o püskül, yani anten mutlka bulunacak. Komünizm zamanında o püskülü komunistler gördüğü yerde keserlerdi. O püskül Türklük alameti idi. Bu tip şapka Bulgaristan Türklerinin sembollerindendir. Mamafih bazı Balkan ülkelerinde de kullanılmaktadır. |
 |
| Sofya'dan alıp kitaplığımıza kattığımız eski Türkologlardan Gılıb Gılıbova ait Bulgarca Türk Dili Grameri - Fonetik, Morfoloji ve Sentaks adlı kitap. Bu ikinci baskısı 1957 yılında yapılmış olup ilk 1949 yılı baskısından daha iyidir. Bunu bizzat yazar önsözünde ifade etmiş ilk baskıdaki bazı hatalar veya eksikliklerin düzeltildiğini belirtmiştir.
GILIB DİMİTROV GILIBOV (Edirne, 1892 - Sofya, 1972)
Gılıb Gılıbov 25 Şubat 1892 yılında Edirne’de doğdu. İstanbul’un meşhur Galatasaray Lisesinde burslu öğrenci olarak okudu (1904-1912). Filibe’de de Fransız Kolejinde öğrenim gördü (1913-1914). Sofya Üniversitesi Hukuk Fakültesinden mezun oldu (1919). Gılıb Gılıbov, Türkoloji alanında çalışmalarına 1936 yılında başladı. XX. yüzyılın başlarında Sofya Üniversitesinin o zamanki Tarih-Filoloji Fakültesinde serbest seçmeli bir ders olarak Türk dilinin (Osmanlıcanın) okutulmasına başlandı ve ilk okutman Stoyan Tilkov ve ondan sonra da 1936 yılına kadar Dimitır Gacanov bu dersleri okutmuştur. D. Gacanov’dan sonra Gılıb Gılıbov bu dersleri okutmuştur. Gılıbov’un İslâm hukuku ve Osmanlı kaynaklarına ilişkin araştırmaları vardır. 1952’de Sofya Üniversitesinde Türk Filojisinin bir anabilim dalı olarak açılmasıyla Türk dili ve edebiyatı öğretimi bilimsel raylara otutturulmuştur. İlk öğretim elemanları Gılıb Gılıbov ve Rıza Mollov olmuştur. Bu iki muhterem hoca Türk Filolojisi Anabilim Dalının kurucuları olmuşlardır. Gılıb Gılıbov, Türk Filolojisinde öğretim görevlisi, daha sonra kıdemli öğretim görevlisi olarak öğrencilere uygulamalı Türk dili ve Osmanlıca derslerini okutmuş, 1965 yılında emekliye ayrılmıştır. Bir Osmanist olarak da bilinen Gılıbov, her şeyden önce bir Türkolog olarak Bulgaristan bilim tarihinde yerini almıştır. Türkçenin gramerini Bulgar dilinde ilk yazan Gılıbov olmuştur (1949). Kitaba Bulgaristan dışında da yüksek değer verilmiştir. İkinci düzeltilmiş baskısı 1957’te yapılmıştır. Bulgar Bilimler Akademisinin yayımlamış olduğu Türkçe-Bulgarca Sözlük’ü hazırlayanlardan biri de Gılıb Gılıbov’dur.
Başlıca Eserleri:
Турска граматика (Turska gramatika) [Türkçe Gramer] София 1949; 1957.
Турско-български речник (Tursko-Bılgarski Reçnik) [Türkçe-Bulgarca Sözlük], Съставили: Н. Ванчев, Г. Гълъбов, Г. Класов, Тр. Попов и В. Шанов. Под редакцията на академик Стоян Романски, БАН, София-1952;
Софийски махали, пазарища и села, споменати в кадийски регистър от 1550 година (Sofiyski mahali, pazarişta i sela, spomenati v kadijski registır ot 1550 godina) [1550 Yılından Kalma Kadı Defterinde Adları Geçen Sofya Sokakları, Pazarları ve Köyleri] - Известия на Българското географско дружество, кн. I (II), София, 1953;
Помагало за изучаване на турски език по арабската азбука (Pomagalo za izuçavane na turskiya ezik po arabskata azbuka) [Türkçeyi Arap Alfabesiyle Öğrenmek için Yardımcı Ders Kitabı], София 1954;
Османо-турски текстове (Помагало за изучаване на османо-турския език) (Osmano-turski tekstove (Pomagalo za izuçavane na osmanoturskiya ezik)) [Osmanlıca-Türkçe Metinler (Osmanlı Türkçesini Öğrenmek İçin Yardımcı Ders Kitabı)], София 1965.
|
 |
| Almanca olarak 1942'de yayınladığı doktorası 2 yıl sonra 1944'te Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi'nde Dr. Şinasi Altundağ tarafından Türk okuruna tanıtıdı. |
1. Osmanoturska diplomatika i paleografiya. za
studentite po orientalistika pri Sofiyskiya Universitet Kl. Ohridski ) [Sofya
Üniversitesi Oryantalistik Anabilim Dalı Öğrencileri İçin Osmanlı Diplomatik ve Paleografyası], Sofya, 1. cilt 1966; 2. cilt 1975; |
| Makele PDF olarak kitaplığımızda mevcut olup ihtiyacı olanlara verilebir. iletişim: bulgaristanalperenleri@gmail.com |
 |
Bulgaristan’ın en çok
satan gazetelerinden “24 ÇASA”, 6 Eylül 2017 tarihinde resmi olmayan ancak
sızdırıldığı anlaşılan istihbarat birimlerinin raporunu yayınladı. Buna göre “Çingenelerin
Müslümanlaşması, Bulgaristan’ın toprak bütünlüğüne büyük bir tehdit” imiş.
İnsan hakları savunucusu Prof. Mihail İvanov olaya sert tepki
gösterdi. |
| Rusçuk'ta Rüşdiye Mektebi. Bugün de ayakta olan bina Rusçuk İmam Hatip Lisesi'nin kız kısmı olarak hizmet vermektedir.  |
 |
Bulgarcabizimgazete.bg'denTURHAN RASİEV: Bulgaristan Mizah Edebiyatında Marka Bir İsim!
Turhan Rasiev’in 73. doğum yılı dolayısıyla bu yazıyı kaleme almak üzere kendisinden izin istediğimde, daha önceki yazılarında beni hep övdün, yaz, ama aşırı bir söz bulursam, darılırım dedi. Kendisi Ocak ayı doğumlu. Ama sırrını bir türlü çözemediğim bir nedenle, doğum gününün hep Ekim ayında kutlanmasında ısrar eder. Sabahattin Ali Halk Kültür Evi ve Türk Kültür Derneği yönetimi olarak özel bir etkinlikle doğum gününü kutlamak istedik. Şimdi Nisan ayı, Ekim’de yapın ne yapacaksanız deyince, eybette erteledik etkinliği.
Turhan Rasiev 28 Ocak 1942’de Varna ili General Kiselovo köyünde dünyaya gelmiş olsa da sekizinci ve dokuzuncu sınıfı Dobriç Lisesi’nde bitiriyor. İlk edebi denemelerine de burada başlıyor. Önce Türkçe, daha sonra Bulgarca yazıyor. Sonraları Varna İktisat Fakültesi’nden mezun oluyor.
Daha önce çeşitli vesilelerle Turhan Rasiev hakkında yazdığım yazılarda da özellikle vurguladığım gibi, ister Türkçe, ister Bulgarca yazsın, üstad kendine sadık kalıyor. Hiciv onun için gelişigüzel bir amaç değil. Turhan’ın hicvi ne kötü niyetli, ne de karamsar. Asıl isteği iyimser tebessümle okurunu düşündürmek. Turhan boyuna birilerini “iğneliyor”, ama Doğu’nun iğne terapistleri gibi iyileştirmek niyetiyle. Onun fıkralarında, taşlamalarında, epigramlarında şeytanı kuyruğundan tutup çekme diye bir şey yok. Turhan’ın eserlerinde kötülüğe, haksızlığa, edepsizliğe, gaddarlığa karşı, aydınlıkçı şakaya bürünmüş sarsıcı bir çatma, sataşma var. Gazete ve dergilerde yayınlanan yapıtlarında olduğu gibi, çıkardığı yaklaşık yirmi mizah kitabında Turhan Rasiev, hayatın gülünç anlarını yakalama, gözlenimlerini sanat eserine dönüştürmedeki yadsınmaz ustalığını çoktan kanıtladı.
Turhan’ın hayatın cilvelerine kendine göre bir bakış açısı var.
Turhan’ın taşlamaları son derece net. Çarpıcı kafiyeleri ve özgül sunumuyla insanı farkına varmadan güldürüyor, ardından düşündürüyor. Onun hiciv iğnesinin ucu insanoğlunun diğer müelliflerin göremediği veya yazmaya cesaret edemediği kusurlarına yönelik.
Toplumsal ve politik yaşamdaki yolsuzluk ve haksızlıklara karşı Turhan’ın hiç mi hiç tahammülü yok. Sonuçlarına aldırmadan cesaretle üzerlerine gidiyor. Ama onun uyarıcı eleştiri okları, her şeyden önce, insanların kusurlarını, zaaflarını hedef alıyor. Verdiği mesaj çok net: İnsanları günlük hayatta ve toplumsal ilişkilerinde daha insancıl olmaya davet ediyor. Kendisi tam da öyle davranıyor. Şaşırtıcı derecede insancıl bir sanatçı Turhan Rasiev.
Bizlerin ona karşı duyduğu sevgi ve derin saygı, inkâr edilmez yeteneğinden, aldığı onlarca ödülden çok, hiç de kolay olmayan kaderine, içinde bocaladığı zorluklara rağmen, insancıllığını mucizevi bir şekilde koruyabilmiş olmasından kaynaklanıyor. Varna Türk Kültür Derneği başkanlığını kabul etmesi için ne diller döktüm, bir ben bilirim. Geçirdiği ağır bir ameliyattan hemen sonra bu görevinden istifa etti, gecikmeden yeni yönetim kurulu ve yeni başkan seçilmesi için ısrar etti. İşte Turhanla biz bu sebeplerden dolayı onur duyuyor, övünebiliyoruz. Tam 28 yıllık dostluğumuz boyunca bir defa olsun beni kırmayan, hiç bir ricamı reddetmeyen iyi yürek bu büyük insana minnettarım. Eminim ki, eserleri dünyanın birçok ülkesinde mizah dergilerinde basılmaya devam edecektir. Çünkü Turhan Rasiev çalışmaktan zevk alıyor. Yeni yeni eserler yaratıyor. Hiç şüphem yok ki, Ekim ayında yapacağımız etkinlikte yeni yeni taşlamalarla bizleri güldürecek, düşündürecek. Şunu da mutlaka belirtmek isterim: Turhan Rasiev yalnız mizah ve hiciv yazarı değil. Türkçe, Arapça ve Farsça Kökenli Bulgar Soyadları başlıklı yaklaşık 200 sayfalık Bulgarca çıkardığı kitap, Ermeni, Yunan, Yahudi, Leh, Rom, Rus, Türk ve Ukrayna Halk Hikmetleri başlıklı 105 sayfalık Bulgarca basılan kitabı bunun yalnız iki örneği.
Rüstem Aziz
BENİM ARKAM
Herkesin vardır arkası:
Amcası veya... dayısı.
Olsa da bana yan bakan,
Korkmam, arkam ANAVATAN!
KOMÜNİZM HATIRASI
Bir şamardan aldık hızı
Enselerimiz hâlâ kırmızı!
|
 |
| Bulgarca Son Osmanlı döneminde Rusçukta genellikle Bulgar hayatını anlatır. |
 |
| Bulgarca Türk gazeteci Mehmed Behçet Perim, Ahali gazetesini uzun yıllar bu kasabada çıkarmıştır. |
 |
| RODOPLARDAKİ SON TÜRK KATLİAMININ İÇ YÜZÜ İstanbul 1972, 32 sayfa |
 |
| Bulgar İstihbaratı 1972 yılında Türkiye'de yayınlanan 32 sayfalık bu risaleyi tıpatıp hatta fazlasıyla (ay yıldız Türkçe'sinde yok) tercüme ettirip gündemine almış. |
 |
Rodop-Bulgaristan Türklüğü Faciasının İç Yüzü...
İstanbul, Mart 1976, 32 sayfa |
 | |
|
 |
17 Şubat 1927’de Turnaovası köyünde dünyaya gözlerini açan Niyazi
Hüseyin Bahtiyar, ilkokul ve rüştiye eğitiminden sonra Şumnu’da
“Nüvvab” okulunu bitirdi. Sofya Üniversitesinin Türkoloji bölümünün ilk
öğrencilerinden biri oldu ve sonrasında öğretmenlik yapmaya başladı. Asıl
mesleği öğretmenliktir ancak edebiyat yönü de onun için bir meslek
olmuştur. Üniversite öğrenciliği yıllarında “Yeni Işık” daha sonrasında da
“Yeni Hayat” gazetelerinde görev almıştır.
Devamı: Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (2012) 5/2, 34-45.Rodoplardan Bir Ses: Niyazi Hüseyin Bahtiyar. Yazan: Yrd. Doç. Dr. Erol Sakallı |
 |
| GAZİ OSMAN PAŞA PLEVNE SAVAŞI ESNASINDA 40 YAŞINDA İDİ |
 |
| Bulgaristan Osmanpazarlı olan Bilal Nuri Şimşir'in muhalled eseri.. |
