Bulgaristan'dan Rusya'ya götürülen bir Osmanlı kitabesi:
Vidin'de Murad Baba Türbesi
Murad Baba türbesi
hakkında, daha önce sözünü ettiğimiz Hacer Abla’nın anlattıklarından bazı
bilgiler öğreniyoruz. Ona göre:
Murad
Baba’nın mezarı türbesiz, açıkta imiş. Şehre bir Türk konsolosu gelmiş. O gece
konsolosun rüyasına Murad Baba girmiş ve şöyle demiş:
“Konsolos
Efendi, benım yerım Ak Cami’nin kapisındadır, beni Çingene, Bulgara çeynetma, bana
bir siper yap. Zere ustumden butun gün Çingene, Bulgar çeyney beni. Hepisıne
hatam dokunacağına bana bir siper yap. Konsolos – sürmedi bir hefte – islah bir
yer yapti ona. Demir kapi koydi, ustune bir kilit.
Hacer Abla’nın
Murad Baba’ya halkın ziyaretleri hakkında anlattıkları ise şöyle:
Kim
isterse, her ne muşkili var ise, gider Murad Baba’ya, namas kilar, Kuran okur,
kim adamiş ise, horos keser. Bir angi fakir geçerken verır horozi, yesın. Kolayi
olan bir angi çocugi ya bir angi kızi çok yatmiş hasta, kurtulsun deye, kurban
adar. Güturur kapisi yanına, çağırır bir kasap, keser kasap, soyarler, her
kimselere dağıdırler. Derisini ikarler, getırırler, tekkede brakırler. Her kim
giderse Murad Baba’ya, ustunde namaz kılarler.
Bir
kadın gider Murad Baba’ya, her kez dua eder başka şey için, kadın gider dua
ettsın dosti için. Kocasi ulsun da dostuna varsın deye. Kapanır Murad Baba’nın kapisi,
kadıni taştan taşa duger - Murad Baba düğer - , kadının saşlari taşlar arasında
kalır, bayilana kadar. Yetişır tekkenın adami, açar kapiyi, çikarır kadıni,
sorarler: “niçin boyle oldun sen? senın yureğın doğri del-imiş, daha bir kere
boyle yureklen boyle kapiya galma (gelme).” Tekkeş der kadına. Daha bir kere
boyle yureklen galma (gelme), zere uldurur seni.” Kadın çikıp gider evine.
İşitmişım
elli sene evelinde, belki elli seneden var daha ziyade, Vidin’de bir marebe
olmiş. Gitmiş işleri hep geri, artık asker bitene kadar; zabit bakar arkasına,
elli kişi asker kalmiş.
Giderler
Murad Baba’ya, rica ederler: “aman Murad Baba, bize imdat, zere bittık artık”
deye zabit yalvarır. Murad Baba’dan bir seda galır: “kırılsın, suti pak olan kalsın.”
Paşa yalvarır: “amaan Murad Baba, namusumuz yere vuruldi, bize imdada yetiş.” Gene
bir seda galır Murad Baba’dan: “Suti pak olan kalsın.” Daha iki asker vurulur, kırk
sekis tane kalır. çikar ordan Murad Baba, askerinnen, ellerinde bayraklarınnen,
alır ileri, o bir asker bakar karşidan, der ki: “Bunnarın hesabi yok, bunnar çok
kalabalık”, dunerler geri, Murat Baba ileri, onnar geri, kızıl almaya kadar
gider Murat Baba, orda asasıni diker. Orda barışık olur artık, almiş alacak
yerini.
Asker
giderken, ne ki kalmiş o elli asker, yırlarler (türkü söylerler):
Vidin
kalesının buyuk taşlari,
analer,
babaler düker yaşlari,
kavgaya
gidenner din kardaşlari.
aman
padişahım izin ver bize,
yandi
serhat Vidin, burudi duman.
Vidin
kalesının un kapisi var,
gayet
cepanesi, çok güllesi var,
Vidin
kalesinde sıra sugutler,
oturmiş
bin-başi, nefer ugütler,
kavgaya
gidenner babayiğitler.
Aman
padişahım, izin ver bize,
Yandi
serhat Vidin, burudi duman.
Ne vakıt Murad Baba’nın askeri çikay
imdada, o vakıt bu bir askerler yurekleniy, geri durgudiyler askeri – onnar istemey
dursun, hem bu turkiyi söylerler, hem ileri giderler. Kızıl almada teslimıni
aldıkten sora dunerler. Murad Baba’nın hüneri budur. (Nemeth, 1996: 263-264)
 |
| Kemal Gurulkan: 1913 Bükreş antlaşması ile Osmanlı'nın elinden çıkan Silistre 1941 yılına kadar Romanya'nın yönetiminde kaldı. 1941'de Silistre'yi ele geçiren Bulgarların yaptığı ilk işlerden biri camiyi "çirkin manzara arzettiği ve zaten kendi kendine yıkılacağı" iddiasıyla yıkmak oldu. Cami'nin yanında görülen heykel ise Romanya Kralı I. Ferdinand'a ait. |
 |
| Adresim Şudur, Sabahattin Bayramof. Sofya: Narodna Prosveta, 1962 |
 |
| Ramazan (Oruç), Selim Bilalof Sofya: Narodna Prosveta 1961 |
 |
| SOLMIYAN KARANFİL, NADİYE AHMEDOVA, SOFYA Narodna Prosveta, 1966 |
Belge Özeti :
Şehbenderlikler: Vidin Müftüsü Silistreli Mahmud Celaleddin Efendi'nin kötü hal ve idaresi sebebiyle azledilerek yerine tayin olunan sabık Müftü Süleyman Hulusi'nin menşur ve mürasele talebi.
Tarih: 06-01-1888
 |
| 14 Temmuz 2024 tarihinde Aşağı Çiftlik Barış Kültürevi Sekreteri ibram Ahmed'in feysbuk üzerinden yaptığı açıklamadır: Geçirdiği bulaşıcı virüs hastalığı sonucu şair, yazar, mizah ustası, Varna kanaat önderlerimizden Turhan Rasiev ebediyete intikal etmiştir. Merhum Turhan Beyin cenazesi, yarın 15 Temmuz, öğle namazını müteakip Varna Aziziye Merkez Camii'nden saat 14:30 sonrası defnedilecektir. Başımız sağ olsun. Mekanı cennet olsun. |
VİDEOYU İZLEMEK İÇİN TIKLAYINIZ!
VİDİN BELEDİYESİ'NDEN YAPILAN AÇIKLAMA
Osman Pazvantoğlu Camii'nde Kitap Tanıtımı
Vidin Belediye Başkanı Dr. Tsvetan Tsenkov ve yardımcısı mühendis Rumen Lilov, Osman Pazvantoğlu Camii bahçesinde düzenlenen kitap tanıtımına konuk olarak katıldılar. Etkinliğe Bulgaristan Başmüftüsü Mustafa Hacı, Vidin ve Montana Bölge Müftüsü Necati Ali, Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakan Yardımcısı Nazif Yılmaz, milletvekili Tsvetan Ençev, Vidin Bölge Eğitim Müdürlüğü Başkanı Veselka Asenova, Vidin Metropolitliği’nden Başrahip Samuil, Türkiye'nin Bulgaristan’daki büyükelçiliğinden temsilciler, belediye meclis üyeleri, kurum yöneticileri, kanaat önderleri ve vatandaşlar katıldı.
Programın başında, Vidin’in merkezinde bulunan Osman Pazvantoğlu ile Halil ve İbrahim Begovi kardeşlerin mezar taşlarına çiçek sunuldu. Ardından topluluk, kitap tanıtımının gerçekleştirileceği Kale mahallesindeki camiye doğru yürüdü. Katılımcılara Vidin Belediye Başkanı Tsvetan Tsenkov bir selamlama konuşması yaptı. “Bu girişim için Bölge Müftülüğünü tebrik ediyorum. Çünkü hemşehrilerimizin tarihlerine dair bilgi sahibi olmaları önemlidir. Bu çalışmaya başarılar diliyorum ve iki komşu halkımız arasında verimli iş birliğine inanıyorum” dedi.
Dinleyiciler, şu kitaplarla tanışma fırsatı buldular: Prof. Stoyanka Kenderova’nın kaleme aldığı “Vidin Şehri’nde Osman Pazvantoğlu Kütüphanesi (1837–1887)”, Basri Zilabid Çalışkan’ın yazdığı “Tuna’nın Sessiz Şahitleri – Vidin'de Türk Mezar Taşları” ile “Vidin’deki Türk Şefkat Kültür Derneği’nin Halil ve İbrahim Begovi Kardeşler Tarafından Kuruluşunun 44. Yılı” başlıklı eserler. Ayrıca, Vidin Devlet Arşivi eski müdürü Svetlana Krısteva, Begovi kardeşlerin hayatını ve kurdukları derneği anlattı.
Vidin Belediyesi
VİDİN DEVLET ARŞİVİ TARAFINDAN YAPILAN AÇIKLAMA
Osman Pazvantoğlu Camii'nde Kitap Tanıtımı
25 Haziran 2025 tarihinde Vidin Devlet Arşivi ekibi, Osman Pazvantoğlu Camii bahçesinde düzenlenen kitap tanıtım etkinliğine katıldı. Etkinlikte Bulgaristan Başmüftüsü Mustafa Hacı, Vidin ve Montana Bölge Müftüsü Necati Ali, Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakan Yardımcısı Nazif Yılmaz, Vidin Belediye Başkanı Dr. Tsvetan Tsenkov, Vidin Metropolitliği’nden Başrahip Samuil, Türkiye’nin Bulgaristan’daki büyükelçiliğinden temsilciler, belediye meclis üyeleri, kurum yöneticileri, kanaat önderleri ve vatandaşlar hazır bulundu.
Etkinliğin başında, resmî katılımcılar tarafından Vidin şehir merkezinde yer alan Osman Pazvantoğlu ile Halil ve İbrahim Begovi kardeşlerin mezarlarına çiçek sunuldu. Ardından topluluk, kitap tanıtımının yapıldığı Pazvantoğlu Camii’nin avlusuna doğru yürüyüşe geçti.
Katılımcılar şu eserlerle tanışma fırsatı buldular: Prof. Stoyanka Kenderova’nın “Vidin Şehri’nde Osman Pazvantoğlu Kütüphanesi (1837–1887)”, Basri Zilabid Çalışkan’ın “Tuna’nın Sessiz Şahitleri – Vidin’de Türk Mezar Taşları” adlı kitabı ile Halil ve İbrahim Ahmed Begovi kardeşler tarafından kurulan Vidin Türk Şefkat Derneği’nin 44. Yılına dair yeniden yayımlanmış ve çevirilerle zenginleştirilmiş anı kitabı.
Vidin Devlet Arşivleri Eski Müdürü Svetlana Krısteva, arşiv belgelerine dayalı olarak Ahmed Begovi kardeşlerin hayatı ve Vidin’de kurdukları dernek hakkında bilgi verdi.
Prof. Kenderova’yı, uzun yıllara dayanan yoğun araştırma çalışmasının ürünü olan bu değerli kitabı için tebrik ettik. Vidin Devlet Arşivleri tarafından düzenlenen dört bilimsel konferansta araştırmalarının belirli bölümlerini paylaşmış olmasından dolayı kendisine minnettarız. Ayrıca arşivimizde muhafaza edilen bazı belgelerin tercümelerine de katkı sağlamıştır. Kendisine, aramızda güvene dayalı bir dostluk kurduğu için teşekkür ettik.
Sayın Krısteva’ya, kültürel ve tarihî değerlere olan duyarlılığı ve katkılarından dolayı Vidin ve Montana Bölge Müftüsü Nejati Ali tarafından kristal bir plaket takdim edildi.
 |
| BTG Kurucusu ve Vidin'de Türk Mezar Taşları kitabının yazarı Basri Zilabid Çalışkan, Bulgaristan Başmüftüsü Dr. Mustafa Hacı'dan tebrik plaketi alırken. |
 |
| Tunca gazetesinin bu sayısında sağdan sola 3.sütünda Müslüman mebuslarının isimleri başlığı altında 12 milletvekilinin adı ve nerenin vekili olduğu yazmaktadır. |
Ахмед Хайдар Ефенди е син на русчуклията Шериф Хасан паша (Един от великите везири на Османската империя, умира през 1791 г.) Става зет на Кесриелизаде Нуман бей. През 1240 г. (1824-1825) е назначен за мюдеррис, а след това за молла на Солун и Билад-и Хамсе. През 1246 г. (1830) получава Мекански ранг (Mekke payesi). Умира през месец Джемазийел Ахир 1246 г. (ноември-декември 1830 г.). Погребан е в двора на теккето Хюдаи.
